အုပ်ချုပ်သူအစိုးရ အဆက်ဆက်၏ စီမံအကွက်ချမှုကြားထဲ ရခိုင်ပြည်သည် ဘက်စုံအဆင်းရဲဆုံး ဒေသတစ်ခုဖြစ်နေပြီး ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး စသည့် အဘက်ဘက်တွင် လူငယ်များအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းများ ရှိမနေပေ။ 

ရခိုင်တိုက်ပွဲထူးခြားချက်မှာ ခေတ်အဆက်စစ်အုပ်စုက အကြမ်းဖက်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည့် RSO၊ ARSA၊ ARA အဖွဲ့အစည်းများကိုစည်းရုံးကာ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်နေခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ဘူးသီးတောင်တိုက်ပွဲတွင် စစ်ကောင်စီက လူမျိုးရေးကိုအသုံးချပြီး AA ထိုးစစ်ကို ရပ်တန့်နိုင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ 

“မင်းတို့ကိုသတ်ချင်လို့ ဟိုးအဝေးကြီးကနေ လေယာဉ်စီးပြီးလာခဲ့တာ။ မင်းတို့က ဘာအကောင်မို့လို့ ငါတို့မသတ်နိုင်ရမှာလဲ။ မင်းတို့အားလုံး ခေါင်းငုံ့ထားကြစမ်း” လက်နက်အပြည့်ဖြင့် စစ်သားတစ်ဦးက လက်ပြန်ကြိုးတုပ်ကာ ဒူးထောက်နေရသော အရပ်သား ၃၀၀ ကျော်ကို တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ခေါင်းကိုသေနတ်ထောက်၍ ကြိမ်းမောင်းနေသည်။ 

မိသားစုဝင်ငါးဦး၏ အိမ်ထောင်ဦးစီး ဦးထွန်းနိုင်မှာ လက်လုပ်လက်စားဘဝဖြင့် လုပ်ကိုင်စားသောက်နေသူဖြစ်ပြီး မိုင်းကြောင့် ခြေထောက်တစ်ဖက်ဆုံးရှုံးလိုက်ရသောအခါ ဇနီးဖြစ်သူက မိသားစုကို ဦးဆောင်ရပါတော့သည်။

“၂၀၂၅ မှာ ရခိုင်ပြည်မှာ ငါတို့စုဝေးပြီးတော့ အောင်ပွဲတစ်ခုကျင်းပဖို့ မှန်းထားတယ်။ ဒါကိုဖြစ်အောင် အလုပ်နဲ့သက်သေပြ။ လက်တွေ့ဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြမယ်” ဟု ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က သူ၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ပြောထားသည်။

ယခုဆောင်းပါးတွင် သံတွဲမြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲစတင်ချိန်မှစ၍ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ၊ တိုက်ပွဲအခြေအနေများ၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ ဖြစ်လာနိုင်ခြေ စစ်ရေးနောက်ဆက်တွဲများကို သုံးသပ်တင်ပြထားပါသည်။

ရခိုင်တွင် စစ်ကောင်စီနှင့် အာရက္ခတပ်တော်(AA)တို့ တိုက်ပွဲ ၆ လကျော်အတွင်း အကြောင်းမဲ့ အသက် ဆုံးရှုံးသွားသည့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင် ၅ ဦးထက်မနည်းရှိပြီး မြေပြင်တွင် ယင်းထက် ပိုများနိုင်သည်။ 

ယခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရန် တစ်ဧကအတွက် သွင်းအားစုစရိတ်မှာ ငွေကျပ်ဆယ်သိန်းနှင့် အထက်ရှိနေပြီး တစ်ဧကမှထွက်သော စပါးဈေးနှုန်းနှင့် တူညီနေသည်။

စစ်တွေမြို့မှ ဒေသခံ ၁၀၀ ကျော် ထွက်ပြေးလာကြစဉ် လမ်းခုလပ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်သားများက သေနတ်ဖြင့် လှမ်းပစ်သဖြင့် ကိုယ်လွတ်ရုန်း ထွက်ပြေးကြရာ မိုင်းနင်းမိ၍  ၃ ဦးသေဆုံးသွားသည်။

ဘူးသီးတောင်မြို့ပေါ်တွင် စစ်ကောင်စီနှင့် ARSA ၊ ARA ၊ RSO အဖွဲ့အစည်းများက အကျိုးစီးပွားချင်း ပူးပေါင်းကာ ရခိုင်နေအိမ်များကို မီးရှို့ဖျက်စီးနေခြင်းကြောင့် ဒေသနေမွတ်ဆလင်များမှာ ကြားညှပ်နေရသည်ဟု မွတ်ဆလင်အသိုင်းအဝိုင်းက ပြောသည်။ 

DMG ၊ Analysis Report

တောတောင်အထပ်ထပ် ပတ်ချာလည် ဝိုင်းရံထားသည့် မြို့နယ်တစ်ခုလုံးတွင် ရာနဲ့ချီသည့် လူငယ်များ သေနတ်လွယ်ပြီး သွားလာနေကြသည်ကို ယခုရက်ပိုင်း ပိုတွေ့လာရကြောင်း ဒေသခံများကပြောသည်။

ပလက်ဝဒေသသည် ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းရှိ မြို့နယ်များနှင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲသည်။ ရခိုင်ပြည် ကျောက်တော်မြို့သို့ ကုလားတန်မြစ်အတိုင်း စုန်ဆင်းမှ ထွက်ပေါက်ရသည့် ဒေသဖြစ်သည်။ 

“မြို့ပေါ်ကလွဲရင် ရွာတွေမှာ AA က ကောင်လေးတွေက သေနတ်ကိုင်ပြီး သွားလာနေကြတာ။ အခုပိုပြီး ထင်ပေါ်လာတယ်။ အခုဆို ထရွန်အိုင်၊ နှုံးဘူးက စစ်သားတွေ မရှိတော့ဘူးဆိုတော့ နယ်မြေစိုးမိုးသွားတာပေါ့” ဟု လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုသည့် ပလက်ဝဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းကို အခြေပြု စတင်ခဲ့ရာကနေ တဖြည်းဖြည်းနှင့် အနောက်ဘက် ရခိုင်ပြည်သို့ နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကူးစက်လာသည်။ ယင်းထဲက စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းသည်မှာ AA ၏ တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်မှုနှင့် နိုင်ငံခြားရင်း နှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းများ ပတ်သက်နေမှုဖြစ်သည်။

လတ်တလောတွင် စစ်တွေ၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ပေါက်တော၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊...

ရခိုင်ဒေသတွင်ဖြစ်ပေါ်သော လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေး စသည့်ကိစ္စများသည် အကျိုးစီးပွားချင်းဆက်စပ်ရာ ဒေသများသို့လည်း ပြန့်နှံ့ရိုက်ခတ်မည် ဖြစ်ပေသည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် အဆိုပါဒေသများတွင်ဖြစ်ပေါ်သော စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး အစရှိသော ကိစ္စများသည်လည်း ရခိုင်ဒေသသို့ ရိုက်ခတ်မည်ပင် ဖြစ်ပေသည်။

■ စောသန္တာအေး ဘာသာပြန်သည်။

ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအမည်ဖြင့် စတင်ခဲ့သည့် အံ့သြမှင်သက်ဖွယ်ရာ လျှပ်တပြက်ထိုးစစ်သည် သီတင်းနှစ်ပတ်ကျော် ကြာလာပြီဖြစ်သည်။ ဤထိုးစစ်ကြီးသည် မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ်သမိုင်းတွင် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း ရဲဝံ့စွန့်စားမှု အကြီးမားဆုံး လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲလည်း ဖြစ်နိုင်ပေသည်။

အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့ အစောပိုင်းတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့်အတူ မဟာမိတ်တပ်အချို့သည် တရုတ်နယ်စပ် တစ်လျှောက်ရှိ မြန်မာစစ်တပ်စခန်းများကို ဝင်တိုက်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းနှင့်တစ်ချိန်တည်း၌ မန္တလေး၊ လားရှိုးနှင့် မူဆယ်တို့ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် ပင်မ အဝေးပြေးလမ်းမကြီး တစ်လျှောက်ရှိ မြန်မာစစ်တပ်စခန်းများကိုပါ ဝင်တိုက်ခဲ့ကြသည်။

အရေးပါသည့် နယ်စပ်မြို့များဖြစ်သော ချင်းရွှေဟော်နှင့် မုန်းကိုးမြို့များကို စစ်တပ်နှင့် ရဲစခန်း ၈၀ ကျော်နှင့်အတူ သိမ်းယူခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ လက်နက်ခဲယမ်း အမြောက်အများနှင့်အတူ စစ်တပ်စခန်း ၁၂၀ ကျော်ကို လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များက ချေမှုန်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ သိမ်းပိုက်ရရှိသော လက်နက်များတွင် ရဟတ်ယာဉ်များနှင့် တိုက်လေယာဉ်များကို တန်ပြန်ပစ်ခတ်နိုင်သည့် 14.5 စက်သေနတ်အကြီးစားများလည်း ပါဝင်သည်။

ယခုစစ်ဆင်ရေးတွင် ကိုးကန့်၊ အေအေနှင့် တအာန်းသုံးဖွဲ့ ပေါင်းထားသည့် ညီနောင်မဟာမိတ် သုံးဖွဲ့နှင့်အတူ ဗမာပြည်လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော် (BPLA)၊ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်...

ကိုအောင်မြတ်ထွန်းသည် မွေးရာပါမသန်စွမ်းမဟုတ်ဘဲ အလုပ်ခွင်ထဲတွင် လက်နှစ်ဖက်ဆုံးရှုံးလိုက်သည့်အတွက် ကိုယ့်၏ဖြစ်တည်မှုကို လက်မခံနိုင်ဘဲ မိမိကိုယ့်ကိုသတ်သေဖို့ အကြိမ်ကြိမ်ကြိုးစားခဲ့သည်။

စပါးစိုက်ခင်းတွေ ပျက်စီးသွားတဲ့အတွက် လက်ရှိ လယ်သမားတွေမှာ အခက်အခဲအမျိုးမျိုးနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ တချို့လယ်သမားတွေမှာ လယ်ထွန်စက် အခက်ခဲ၊ မျိုးစပါး အခက်အခဲ၊ စပါးစိုက်ပျိုးဖို့အတွက် အလုပ်သမား အခက်အခဲတွေနဲ့ပါ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။

ရခိုင်တွင် ခေတ်အဆက်ဆက် တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အားနည်းသည့်အတွက် သစ်တောများ သာမက ဒီရေတောများပင် ပြုန်းတီးလာနေသည်။

“လုပ်ငန်းတွေကို ပြောမနေနဲ့ အိုးတစ်လုံးတောင် မကျန်ခဲ့ဘူး” လို့ ဒေါ်သန်းသန်းက မျက်ရည်စက်လက်နှင့် ပြောပြသည်။

ရခိုင်ပြည်က အသက် ၂၂ - ၂၆ နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီးငယ် ၄ ဦးမှာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသက နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ယူအေအီး(အာရတ်စော်ဘွားများနိုင်ငံ) နှင့် အီရတ်နိုင်ငံသို့ ပွဲစားများမှတဆင့် လူကုန်ကူးခံခဲ့ရပြီး လက်ရှိတွင် “ကူကယ်ရာမဲ့” ဖြစ်နေကြသည်။

သားသမီးသုံးဦး၏ တာဝန်ကို ထမ်းပိုးနေသည့် ဒေါ်ဝင်းမြရီမှာ ကြီးမားသည့် မျှော်လင့်ချက်တစ်ခု ရှိနေသည်။ တစ်နေ့တွင် ရရှိသည်ဝင်ငွေလေးဖြင့် မိသားစုသုံးဦး ထမင်းတစ်နပ် ဝဝလင်လင် စားသောက်နိုင်ရေးပင် ဖြစ်ပေသည်။