စစ်ကောင်စီ တန်ပြန်ထိုးစစ်များနှင့် တော်လှန်ရေး အရွေ့

By Admin 30 Aug 2025

စိုင်းဒြား - ရေးသည်။

ယနေ့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ပျက်သုန်းရေး တော်လှန်ရေးအရွေ့ ပြဇာတ်ကြီးသည် ဇာတ်ရှိန်မြင့်သထက် မြင့်တက်နေသည်။ အဓိက ဇာတ်ကောင်များမှာလည်း ဘတစ်ပြန်ကျားတစ်ပြန် အနေအထားတစ်ရပ်ကို စိတ်ဝင်စားဖွယ်မြင်ရသည်။

ကာလအတန်ကြာ ခံစစ်သပ်သပ်မြင်ခဲ့ရသည့် စစ်ကောင်စီသည် ယခုအခါ ခုခံစစ်များ မြေပြင်ထိုးစစ်များနှင့်အတူ တန်ပြန်အရွေ့တစ်ခုဖြစ်လာသည်။ ဆက်လက်ပြီး စစ်ကောင်စီ အားသာနိုင်မည်လား၊ ဆုံးရှုံးမည်လား။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက နယ်မြေသစ်များ ဆက်လက်ချဲ့ထွင်နိုင်မည်လား။ ရထားသည့်နယ်မြေများကို ဆက်ထိန်းထားနိုင်မည်လား။ စသည်ဖြင့် စောင့်ကြည့်နေကြသည်။

ဤဆောင်းပါးတွင် စစ်ကောင်စီ အဘယ်ကြောင့် စစ်ရေးဦးမော့လာသနည်း၊ တန်ပြန်ထိုးစစ်ရလဒ်၊ လက်ရှိ မြေပြင်စစ်ပွဲများ၊ အားသာချက်၊ အားနည်းချက်၊ ဒရုန်းစစ်ပွဲများ၊ တန်ပြန်တိုက်စစ်ဗျူဟာ စသည့် အကြောင်းအရာများကို ဆိုင်ရာနယ်ပယ် ကျွမ်းကျင်သူများ၏ သုံးသပ်ချက်၊ အမြင်များကို မေးမြန်းတင်ဆက်ထားသည်။

စစ်ကောင်စီကို ဘယ်သူလာ၍ ကူပါလိမ့်

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနောက်ပိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီတပ်သည် တအိအိပြိုလဲရင်း အရှုံးများနှင့် အရှက်ရစရာဖြစ်ခဲ့သည်။ အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (လားရှိုး)၊ အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (အမ်း)၊ ဒကစ(လောက်ကိုင်)၊ စကခများအပါအဝင် ခြေမြန်၊ ခြေလျင်၊ ရေတပ်တပ်နှင့် ဗျူဟာစခန်းကြီးငယ် ရာနှင့်ချီ နံပါတ်ပျောက်ခဲ့ရသည်။

ထိုသို့ စစ်ရေးသိက္ခာ ဘိတ်ဆုံးထိ ထိုးကျခဲ့ရသည့်အခြေအနေကို အဖတ်ဆယ်နိုင်ရေးအတွက် စစ်ကောင်စီသည် တရုတ်အစိုးရထံ ချဉ်းကပ်ခဲ့ရသည်။ ယင်းနောက် တရုတ်သည် တော်လှန်ရေးအင်အားကြီးတပ် EAO များ ဖြစ်ကြသော KIA၊ MNDAA၊ TNLA၊ AA တို့ကို နိုင်ကွက်ရှာပြီး စစ်ကောင်စီကို အကူညီပေးနေကြောင်း နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးအကဲခတ်တို့က တညီတညွတ်တည်း မှတ်ချက်ပြုကြသည်။

ပထမဆုံး တရုတ်သည် ညီနောင်သုံးဖော် (3BAH) ကို ထိုးစစ်ရပ်တန့်ရေး တောက်လျှောက်ဖိအားပေးခဲ့သည်။ ပထမဆုံး MNDAA ကိုးကန့်ခေါင်းဆောင်ကို ထိန်းသိမ်းပြီး ချုပ်ကွက်နင်းသည်။ ပြီးလျှင် TNLA တအာင်းကို ထပ်ဖိသည်။ ထို့အတူ အာရက္ခတပ်တော် (AA) ကိုလည်း ဝင်တားနေသည်။ ကချင် KIA ကိုလည်း အပြစ်ဖို့သည်။

တရုတ်ဖိအားကြောင့် ကိုးကန့်ထိုးစစ် ရပ်လိုက်ရပြီးနောက်တွင် ဆုံးရှုံးသွားသည့် နယ်မြေများကို လေကြောင်း၊ ကြည်းကြောင်းထိုးစစ်များ ဆက်တိုက်လုပ်ပြီး အသက်ရှူပေါက်ရရေး စစ်ကောင်စီ မနားတမ်းအားစိုက်ခဲ့သည်။

"တရုတ်ရဲ့ကျူးကျော်စွက်ဖက်မှုက အတော်နက်ရှိုင်းတဲ့ အနေအထားရှိနေတယ်။ မင်းအောင်လှိုင် ပြန်ပြီး အာဏာရဖို့ ဘက်စုံက ကြိုးပမ်းနေတယ်" ဟု မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအကဲခတ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က DMG ကို ပြောသည်။

တန်ပြန်ထိုးစစ် ရလဒ်များရှိလာ

အထက်ပါအတိုင်း တရုတ်ကယ်တင်မစမှုကြောင့် ယခုစစ်ကောင်စီသည် တော်လှန်ရေးတပ်များ ထိန်းချုပ်၊ စိုးမိုးရာ ဒေသများကို တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်ရန် အခွင့်သာသွားသည်။ လိုသမျှအင်အားဖြင့် မနားတမ်းထိုးစစ်ဆင်ခဲ့ရာ ဇူလိုင်နှင့် ဩဂုတ်လအတွင်း မြို့ ၃ ခုနှင့် စစ်ရေးအရအရေးပါသော လမ်းပိုင်းအချို့တို့ကို ထိန်းချုပ်လာနိုင်သည်။

၎င်းတို့မှာ KNDF (ကရင်နီ)နှင့် တော်လှန်ရေးတပ်များ ထိန်းချုပ်ခဲ့ရာ မိုးဗြဲမြို့နှင့် ရှမ်းမြောက်က TNLA ထိန်းချုပ်ထားရာ နောင်ချိုမြို့၊ မန္တလေးက PDF ထိန်းချုပ်နယ်မြေ သပိတ်ကျင်းမြို့တို့ဖြစ်သည်။

ထို့အတူ KNDF နှင့် ကရင်နီတော်လှန်ရေးတပ်များ နယ်မြေစိုးမိုးမှုရယူထားသည့် ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့ကို စစ်ကောင်စီက ရန်နိုင်မင်းစစ်ဆင်ရေးဖြင့် ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်မှုကြောင့် ၁၆ ရက်အတွင်း ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ဩဂုတ် ၂၀ တွင် ဓာတ်ပုံမှတ်တမ်းများဖြင့် စစ်ကောင်စီလက်ဝယ်ခံ သတင်းစာများကနေ ကြေညာခဲ့သည်။

ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံ-မြဝတီ အာရှလမ်းမကြီးပေါ်က ကျုံဒိုး-ကော့ကရိတ်လမ်းပိုင်းကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ် လိုက်ကြောင်း ဇူလိုင် ၂၅ တွင် စစ်ကောင်စီ ကြေညာသည်။ ထိုလမ်းပိုင်းကို ၃ လကျော် တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် KNU ဦးဆောင်သော တော်လှန်ရေးတပ်များက နောက်ဆုတ်ပေးလိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့အတူ စစ်ကောင်စီသည် ရှမ်းတောင်နယ်စပ် မိုးဗြဲကနေ ကရင်နီဒေသ ဒီးမောဆိုမြို့ကို စစ်ထိုးဆင် သိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းအပြင် လွိုင်ကော်မြို့နှင့် ဒီးမော့ဆိုမြို့တို့ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် အဓိက လမ်းကြောင်းများကိုလည်း ပြန်ဖွင့်လှစ်နိုင်အောင် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာကနေ ဩဂုတ် ၁၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည်။

ယင်းတိုက်ပွဲများတွင် စစ်ကောင်စီသည် မေလက စပြီး ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းက ဟိုပုံး-ဆီဆိုင်-လွိုင်ကော် လမ်းကြောင်းကနေ ကရင်နီဒေသထဲ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အဖွဲ့ပေါင်းစုံ၏ ဟန်ချက်ညီ တွန်းလှန်မှုများကြောင့် နိုင်ငံတဝန်းမြို့ ၁၀၀ နီးပါးကို စစ်ကောင်စီ လက်လွှတ်ခဲ့ရသည်။

သို့သော် စစ်ကောင်စီသည် ၂၀၂၃ နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်များတွင် ကော့လင်း၊ မြဝတီ၊ ဆီဆိုင်မြို့များကို ပြန်တိုက်ယူ နိုင်ခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ လားရှိုးမြို့ကို တရုတ်အကူအညီဖြင့် MNDAA လက်ထဲက သေနတ်မဖောက်ဘဲ ရလိုက်သည်။

ထိုအချက်များနှင့် တရုတ်အားကိုအမှီပြုကာ ၂၀၂၅ ဇူလိုင်လကုန် ဩဂုတ်လဆန်းကစပြီး ဒုတိယစာမျက်နှာ စတင်ပြီဟု စစ်ခေါင်းဆောင်က တပ်လှန့်ထားသည်။

နိုင်ငံအနှံ့က ယနေ့စစ်မြေပြင်များ

ယနေ့ စစ်ကောင်စီ၏ မြေပြင်ထိုးစစ်များကို ကချင်၊ ကရင်၊ ကရင်နီ၊ ရှမ်းမြောက်၊ ရှမ်းတောင်၊ ဧရာဝတီ၊ ပဲခူး၊ မကွေး၊ စစ်ကိုင်း စသည့် နိုင်ငံအနှံ့က ဒေသတို့တွင် မြင်နေရသည်။

ယခုအခါ နောင်ချိုကနေ မန္တလေးတိုင်း၊ မိုးကုတ်သို့ မြေပြင်စစ်ကြောင်းများ ချီတက်နေသဖြင့် တိုက်ပွဲဖြစ်နေကြောင်း သတင်းများဖော်ပြသည်။ အလားတူ နောင်ချိုကနေ ကျောက်မဲမြို့သို့လည်း စစ်ကြောင်းများ ဦးတည်နေသည်။ ယခုအချိန် ကျောက်မဲမြို့နယ် နောင်ပိန်ဒေသတွင် စစ်ကောင်စီနှင့် TNLA တို့ အကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်နေသည်။ သီပေါမြို့ကိုလည်း စစ်ရေးပြင်ဆင်ကာ လေကြောင်းပစ်ခတ်မှု နေ့စဉ်လုပ်နေသည်။

ထို့အတူ ကရင်နီပြည်(ကယား)တွင်လည်း ဒီးမော့ဆိုမြို့ကနေ ဖရူဆိုမြို့ကိုပါ စစ်ကောင်စီက ဆက်လက်ထိုးစစ်ဆင်နေကြောင်း သိရသည်။

ကရင်ပြည်တွင် ကော့ကရိတ်-မြဝတီလမ်းပိုင်းရှိ KNUနှင့် ပူးပေါင်းတပ်များ ထိန်းချုပ်ရာနေရာများကို စစ်ကောင်စီက အင်အားပြထိုးစစ်ဆင်မှုများလည်းရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ဆက်လက်ပြီး ကချင်စစ်မျက်နှာ ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများတွင်လည်း စစ်ကောင်စီသည် KIA ၏ ထိုးစစ်ကို အလူးအလဲခုခံရာကတစ်ဖန် တန်ပြန်ထိုးစစ်လုပ်လာသည်။ ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း အင်အားအကြီးဆုံး စစ်တပ်ဌာနချုပ် ဗန်းမော်မြို့ကို KIA နှင့်မဟာမိတ်များသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာကစပြီး တိုက်ခဲ့သည်။

တပ်ရင်းနှင့် စစ်တပ်တပ်စခန်းအချို့ကို သိမ်းနိုင်သော်လည်း အမှတ်(၂၁) စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ် (စကခ-၂၁)ကို မသိမ်းနိုင်ဖြစ်နေပြီး ၆ လခန့် အချိန်ကြာမြင့်လာနေသည်။

ယင်းကြောင့် စစ်ကောင်စီသည် မန္တလေးကနေ ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းအတိုင်း ထောက်ပို့စစ်သင်္ဘော ၉ စီးကို စေလွှတ်ခဲ့ရာ လက်ရှိတွင် ဗန်းမော်တိုက်ပွဲတွင် စစ်အင်အားဖြည့်ပေးနေသည်။ မူလက ဗန်းမော်တိုက်ပွဲခံစစ်က‌နေ ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း စစ်ကောင်စီသည် နေရာအချို့ကို ပြန်လည်သိမ်းယူနိုင်ကြောင်း မြင်လာရသည်။

ဗန်းမော်တိုက်ပွဲများနှင့်အတူ ကချင်ဖားကန့်ဒေသတွင်လည်း KIA နှင့် စစ်ကောင်စီတို့ တိုက်ပွဲများရှိနေသည်။ ဩဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် စစ်ကောင်စီအင်အား ရာနှင့်ချီပါ စစ်ကြောင်းမှာ ကာမိုင်းကနေ ဖားကန့်မြို့သို့ ချီတိုက်လာပြီး လမ်းတလျှောက်တွင် KIA နှင့် ပူးပေါင်းတပ်များက ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်မှုများ ရှိနေသည်။

ယင်းမှတစ်ခါ ဧရာဝတီတိုင်း၊ ရေကြည်မြို့နယ်ရှိ အမြောက်တပ် အမတ ၃၄၄ နှင့် နဂါရစ်တောင် ဗျူဟာတို့ကို စစ်ကောင်စီက အင်အားအလုံးအရင်းဖြည့်တင်းနေပြီး စစ်ပြင်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အလားတူ ရေကြည်မြို့နယ်၊ သရက်ပင်ကြီး၊ စက်စက်ယိုကျေးရွာတို့နှင့် အနီးတဝိုက်တွင် စစ်ကောင်စီနှင့် AA ပူးပေါင်းတပ်များအကြား တိုက်ပွဲများ မကြာခဏရှိနေသည်။

ယင်းအပြင် ဧရာဝတီတိုင်း၊ အင်္ဂပူမြို့နယ်အတွင်းရှိ AA နှင့် ပူးပေါင်းတပ်များ ထိန်းချုပ်နေရာများကို စစ်ကောင်စီက ထိုးစစ်ဆင်ရန် လူအင်အင်အားဖြည့်တင်းကာ၊ စစ်ကြောင်းထိုးမှုများကို ဆက်တိုက်လုပ်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အင်္ဂပူ၊ ရေကြည်၊ လေးမျက်နှာမြို့နယ်ရှိ ပုသိမ်-မုံရွာလမ်းပိုင်းနှင့် ကျေးရွာအချို့ကို စစ်ကောင်စီ လက်လွှတ်ထားရသဖြင့် တန်ပြန်တိုက်စစ်ဆင်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း သိရသည်။

ပဲခူးတိုင်းစစ်မြေပြင်တွင် တောင်ကုတ်-ပန်းတောင်းကားလမ်း ရခိုင်ရိုးမပေါ်က AA သိမ်းပိုက်ထားသည့် ပန်းတောင်းမြို့နယ်၊ ညောင်ကျိုးစခန်းသို့ ဦးတည်ပြီး စစ်ကောင်စီတပ်များသည် ရခိုင်သို့ ဝင်ရောက်နိုင်ရေး ထိုးစစ်များလုပ်နေသည်။ သို့သော် AA ဘက်က ဟန့်တားထားသဖြင့် တိုးမရောက်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

မကွေးတိုင်းတွင်လည်း အမ်း-ပဒါန်းကားလမ်း ရခိုင်ရိုးမတောင်ပေါ်ရှိ ငဖဲမြို့နယ်အပိုင် နတ်ရေကန်ဗျူဟာကုန်း စခန်းတွင်လည်း စစ်ကောင်စီနှင့် AA တို့ တိုက်ပွဲများရှိနေပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က အင်အားဖြည့်ကာ ထိုးစစ်ဆင်နေကြောင်း စစ်ရေးသတင်းရင်းမြစ်များကပြောသည်။ တိုက်ပွဲများလည်း နေ့စဉ်ပြင်းထန်နေသည်။ ထိုလမ်းကြောင်းမှ တစ်ဆင့် ရခိုင်ပြည် အမ်းသို့ ချီတက်ရန် ရည်ရွယ်ပုံပေါ်သည်။

ရခိုင်စစ်မြေပြင်

ရခိုင်စစ်မြေပြင်ကို မျက်နှာမူရသော် ကျောက်ဖြူတိုက်ပွဲသည်လည်း အကြိတ်အနယ် မြင်ရသည်။ လက်ရှိ ကျောက်ဖြူတွင် ခုခံစစ်က‌နေ အနည်းငယ်ရှေ့ထွက်လာသည်ကို မြင်ရသည်။

လက်ရှိ ကျောက်ဖြူတိုက်ပွဲများသည် လိပ်ခမော်၊ ကုလာဘာ၊ မလကျွန်းကျေးရွာ၊ ဓညဝတီရေတပ်ဌာနချုပ် အနီးတဝိုက်တွင် ပြင်းထန်နေပြီး AA သိမ်းပိုက်ထားသည့်နယ်မြေများကို စစ်ကောင်စီက အင်အားလုံးအရင်းနှင့် ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အာရက္ခတပ်တော်သည် တရုတ်စီမံကိန်းများရှိရာ ကျောက်ဖြူမြို့ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလကစပြီး မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ ယင်းနောက် အမှတ် ၃၂ ရဲတပ်ရင်းသို့ တရွေ့ရွေ့တိုးပြီး စစ်ကောင်စီ၏ စခန်း ၁၀ နီးပါးကို AA သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် မလကျွန်းနှင့် လိပ်ခမော်ရွာကျေးရွာတို့ကို စစ်ကောင်စီက ပြန်လည် သိမ်းပိုက်နိုင်လာသည်။

"အခု ကျောက်ဖြူတိုက်ပွဲတွေက AA က အနည်ငယ် ဟပေးတဲ့သဘော။ ငါးစာချနေသလို မြင်ရတယ်။ အခုတိုက်ပွဲတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က အတုံးအလဲ ကျဆုံးမှုများတယ်" ဟု မြေပြင်အခြေအနေသိသူ ကျောက်ဖြူဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

သို့သော် ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းက စပြီး စစ်ကောင်စီသည် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်အတွင်း အာရက္ခတပ်တော်ကို အင်အားအလုံးအရင်းနှင့် တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်နေပြီး လေကြောင်းပစ်ကူ၊ ရေတပ်ပစ်ကူ၊ တင့်ကားများနှင့် ဒရုန်းအများဆုံး သုံးတိုက်ခိုက်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

"ကျောက်ဖြူကျလို့ရှိရင် တရုတ်က စစ်အစိုးရကို ငြိုငြင်မှုတွေနဲ့ သဘောထားပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် အပြင်းအထန် ခုခံကာကွယ်နေတာ။ ရခိုင် မြို့တော်သိမ်းပိုက်ရေးကလည်း အဆုံးအဖြတ်ကျတဲ့ အနေအထား။ တရုတ်အားပေးမှုတွေ တစ်ဖက်က ရှိနေတယ်" ဟု ဦးသန်းစိုးနိုင်က ရှုမြင်သည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း ယခု ရခိုင်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများသည် တစ်ပြည်လုံးအတွက် အဆုံးအဖြတ်ပေးရမည့် အနေအထားရောက်ရှိနေသဖြင့် AA အနေဖြင့် ပုံမှန်ထက်ထူးခြားသည့် စစ်ရေးဗျူဟာတစ်ခုဆွဲနေသည့်သဘော တွေ့ရကြောင်းလည်း သုံးသပ်နေကြသည်။

ထို့အတူ စစ်ကောင်စီသည် ရခိုင်ဒေသကို ရှမ်းမြောက်၊ ရှမ်းတောင်ဒေသများကဲ့သို့ ထိုးစစ်များလုပ်ပြလိုသည့် ဆန္ဒရှိသော်လည်း မဖြစ်နိုင်သေးကြောင်း ရှုမြင်ကြသည်။ လတ်တလောတွင် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကျောက်ဖြူ၊ စစ်တွေ၊ မာန်အောင် ၃ မြို့နယ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် စစ်ရေးအင်အားပြခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်သူများလည်း ရှိနေသည်။

"(ရခိုင်) ၃ မြို့ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲပြီးတဲ့အထိ စစ်တပ်ထိန်းချုပ်ထားနိုင်မယ်။ ကျန်တဲ့ ၁၄ မြို့နယ်ကို AA က အပြည့်အဝထိန်းချုပ်ထားနိုင်မယ့် အနေအထားမျိုးပဲ" ဟု ရခိုင်စစ်မြေပြင်အလားအလာကို CDM အရာရှိ ဗိုလ်ကြီး ဇင်ယော်က ခန့်မှန်းသည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင် စစ်တွေစစ်မျက်နှာပြင်လည်း စစ်ကောင်စီ၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့်အတူ တိုက်ပွဲဖြစ်လာမည့် အရိပ်အယောင်ရှိနေကြောင်း ဒေသခံများကပြောသည်။

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း စစ်ကောင်စီက ရေတပ်အင်အားတိုးချဲ့ ပြနေသည်။ စစ်တွေပွိုင့်ကမ်းခြေ ပင်လယ်ပြင် ကုလား တန်မြစ်ဝတလျှောက်တွင် စစ်သင်္ဘော ၁၀ ကျော်အထိ သွားလာလှုပ်ရှားမှုရှိနေကြောင်း သိရသည်။ စစ်တွေတွင် လက်ရှိ နှစ်ဘက်ထိုးစစ်တိုက်ပွဲ မရှိသေးပေ။ အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း စစ်ကောင်စီသည် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းတွင်လည်း ရေတပ်အင်အားဖြည့်တင်းထားပြီး 'စစ်ဆင်ရေးနှင့် တန်ပြန်တိုက်ကွက်'ဖော်မည့် အရိပ်အယောင်ပြကာ ခြိမ်းခြောက်နေခြင်းသာဖြစ်ဟု ပြောကြသည်။

စစ်ကောင်စီ အားသာချက်

စစ်ကောင်စီတပ်၏ စစ်ရေးတန်ပြန်ဦးမော့လာခြင်းကို လေ့လာရလျင် တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အားကို အတင်းအဓမ္မ စစ်မှုထမ်းဥပဒေဖြင့် ဆွဲခေါ်နိုင်ခြင်းအပြင် လက်နက်ကြီး၊ ဒရုန်းပစ်ကူ၊ လေကြောင်းပစ်ကူတို့လည်း အဓိကကျကြောင်း စစ်ရေးအကဲခတ်တို့က ပြောကြသည်။ ထို့အတူ ဘဏ္ဍာငွေကြေး၊ လက်နက်ခဲယမ်း သုံးစွဲနိုင်မှုနှင့်အတူ ဒရုန်းနည်းပညာနှင့် Jammer ဟုခေါ်သော ဒရုန်းကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများလည်း စစ်ကောင်စီ ဖြည့်တင်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဆိုသည်။

ဗိုလ်ကြီးဇင်ယော်က "စစ်ကောင်စီမှာ အဓိက ငွေကြေး၊ အခု လူအင်အားလည်းသာတော့ လက်နက် သုံးစွဲနိုင်မှုပြီးရင် လေကြောင်းအရေးသာမှုနဲ့ ဒရုန်းတွေကြောင့် … ။ ရေရှည်ကွာတာ အဓိကတော့ ခဲယမ်း fire power ပေါ့။ fire power နဲ့ အဓိက လူအင်အားပြန်ရသွားတာ" ဟု သုံးသပ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လအထိ စစ်ကောင်စီသည် စစ်မှုထမ်းသင်တန်းမှာ အပတ်စဉ် ၁၄ အထိ ရောက်လာနေသည်။ အပတ်စဉ်တစ်ခုလျှင် လူဦးရေ ၅,၀၀၀ နှုန်းဖြင့်တွက်ပါက ယနေ့အခါ လူဦးရေ ၆၀,၀၀၀ ကနေ ၇၀,၀၀၀ ခန့် အထိ စစ်ကောင်စီရထားနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းကြသည်။ "အခုခါမှာ (စစ်တပ်က) လေကြောင်းနဲ့ လက်နက်ကြီးရော၊ အောက်က မြေပြင်လူလှိုင်းနဲ့တိုးပြီးတော့ ထိုးစစ်ဆင်နိုင်တယ်" ဟု ဗိုလ်ကြီးဇင်ယော်က သုံးသပ်သည်။

ဒရုန်းစစ်ဆင်ရေး ကွာခြားချက်

၁၀၂၇ ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲများတွင် ဒရုန်းဒဏ်အကြီးအကျယ် ခံလိုက်ရသော စစ်ကောင်စီသည် ဒရုန်းတန်ပြန်စစ်ဆင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုယ်တိုင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ချုံချင့်မြို့ရှိ ဒရုန်းထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံသို့ သွားလေ့လာခဲ့သည်။

ယင်းနောက် ဒရုန်းတပ်ဖွဲ့ကို သီးသန့်ဖွဲ့စည်းထားပြီး ခြေလျင်တပ်ဖွဲ့က အရာရှိများ၊ ကွန်ပျူတာနှင့် နည်းပညာကျောင်းဆင်း စစ်တက္ကသိုလ်ဆင်း အရာရှိများနှင့် စစ်မှုထမ်းတပ်သားသစ်များထဲက နည်းပညာ အခြေခံရှိသူတို့ကိုလည်း ဒရုန်းစစ်ဆင်ရေးသင်တန်းပေးနေကြောင်း သိရသည်။

နေပြည်တော်၊ တောင်ညိုလေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးကျောင်း၊ မန္တလေးတိုင်း ရမည်းသင်းမြို့နယ်က အမှတ် ၃ စစ်အခြေခံလေ့ကျင့်ရေးကျောင်းများတွင် ဒရုန်းသင်တန်းပေးနေကြောင်း သိရသည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို သင်ခန်းစာယူပြီး လေကြောင်းကိုအားစိုက်ကာ ဒရုန်းဖြင့် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်တော့သည်။ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များလည်း စစ်ကောင်စီကို ဒရုန်းဖြင့် တိုက်ခိုက်ကြသော်လည်း အမျိုးအစား ကွာခြားချက်များရှိနေကြောင်း စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများအရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြသည်။

"စစ်ကောင်စီဘက်က အီလက်ထရောနစ်စစ်ဆင်ရေး၊ Jammer တွေ ပိုသုံးနိုင်တာက အဓိက အားသာချက်လို့ မြင်တယ်။ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေက စစ်ကောင်စီရဲ့ Jammer တွေကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ အမြဲကြိုးစား‌နေရတယ်" ဟု မြန်မာစစ်လက်ပစ္စည်းများအရေး သုတေသနလုပ်နေသည့် Tactical Raptor က DMG ကိုပြောသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ ကင်းထောက်ဒရုန်းအမျိုးအစားများမှာ DJI Mavic၊ Autel Evo Max 4T၊ Autel Alpha၊ Fixed Wing UAV၊ S115 တို့ဖြစ်ကြောင်း ဒရုန်းအရေး ကျွမ်းကျင်သူများထံမှ သိရသည်။ ယင်းအထဲ DJI Autel အမျိုးအစား ဒရုန်းများတွင် နည်းပညာမြင့် ညကြည့်ကင်မရာများ ပါဝင်ကြောင်းဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီ အများဆုံးသုံးသည့် တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းများမှာ Quad Copter M870၊ Hexacopter၊ Suicide Drone အမျိုးအစားတို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ Suicide Drone သည် ရုရှားထုတ်ဖြစ်ပြီး ကျန်ဒရုန်းများမှာ တရုတ်နိုင်ငံထုတ်ဖြစ်ကြောင်း ဒရုန်းအရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများကပြောသည်။

တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များတွင် အရပ်ဘက်သုံးဒရုန်းများကိုသာ နည်းလမ်းရှာ လှည့်ပတ်ဝယ်ယူနေရပြီး ပြန်လည်ခုခံရန် Jammer များ ဝယ်ယူရာတွင် ငွေကြေး၊ အဆက်အသွယ်နှင့် အခြားအခက်ခဲများ ရှိနေကြာင်း ဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီတွင် စိုက်ပျိုးရေးသုံးဒရုန်းများအပါအဝင်၊ စစ်ဘက်သုံးဒရုန်းများ၊ ထောက်လှမ်းရေးဒရုန်းများ၊ အသေခံ(Suicide Drone)များ၊ အပူလှိုင်းအာရုံခံစနစ်၊ ညဘက်မြင်ကင်မရာစနစ်ပါသည့် တိုက်ခိုက်ရေး ဒရုန်းများကို ဖောဖောသီသီ အသုံးပြုနေခြင်းဖြစ်သည်။

"ထောက်လှမ်းရေးဒရုန်းတွေက စစ်မြေပြင်အတွင်း လှုပ်ရှားမှုမှန်သမျှကို စောင့်ကြည့်နေနိုင်ပြီး လက်နက်ကြီး၊ လေယာဉ်၊ တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းအဖွဲ့တွေကို ပစ်မှတ်တွေဆီ လမ်းညွှန်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ထောက်လှမ်းရေး သတင်းမရဘဲ ပစ်ကူမပစ်နိုင်ပါဘူး" ဟု Tactical Raptor က ဆိုသည်။

ထို့အတူ ဒရုန်းနှင့်ဆက်စပ်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရာတွင် ဈေးကွက်ဝေစု အများဆုံးကို တရုတ်ထံမှ ရရှိထားကြောင်း၊ အာဏာမသိမ်းခင်ကလည်း အစ္စရေးထံကနေ စစ်သုံးဒရုန်း‌များ၊ ရုရှားထံကလည်း နည်းပညာနှင့် ထောက်ပံ့မှုများ ရရှိထားကြောင်း Tactical Raptor က ပြောသည်။

ယင်းအပြင် စစ်ကောင်စီသည် စစ်မြေပြင်တွင် လူလိုက်ပါစီးနင်းပြီး ဗုံးသီးပစ်ချနိုင်သော ပါရာမော်တာများ၊ Gyrocopter များပါ သုံးလာနေသည်။

ထို့အတူ စစ်ကောင်စီအတွက် တရုတ်၏ စစ်လက်နက်အကူအညီများကလည်း အားသာစေသည်။ ဇူလိုင်လက မန္တလေးတိုင်း၊ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်ရှိ စစ်စခန်းများကို မန္တလေး (MDY-PDF) သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံထုတ် China North Industries Corporation (NORINCO) စာတန်းပါ သေတ္တာ ၁၄ လုံး ရရှိခဲ့သည်။ NORINCO သည် လက်နက်၊ ကျည်၊ စစ်သုံးပစ္စည်းမျိုးစုံ ထုတ်လုပ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံပိုင် စက်ရုံကြီးဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် စစ်ကောင်စီ ဖောဖောသီသီသုံးနေသည့် လေယာဉ်ဗုံးများထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်သည့် စစ်လက်နက် အစိတ်အပိုင်းများ၊ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ၊ နည်းပညာများကို တရုတ်အစိုးရပိုင် ကုမ္ပဏီများက ပံ့ပိုးပေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီ (SAC-M)က ဇူလိုင် ၁၆ တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးတပ်များ အားသာချက်

မြန်မာပြည်တစ်ဝန်း နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ ပြန့်ကြဲနေသည့် တိုင်းရင်းသားများနှင့် တော်လှန်ရေးတပ်အားလုံး၏ အားသာချက်မှာ နွေဦးတော်လှန်ရေးဆုံမှတ်တွင် တစ်လမ်းတည်း ရှိနေသည်။ စစ်အာဏာရှင်ပြုတ်ကျရေးကို ရရာနည်းလမ်းဖြင့် အစွမ်းကုန်တိုက်ထုတ်နေကြသည်။ ဤအချက်မှာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်အတွင်း တော်လှန်ရေး ခံယူချက်တူ စုစည်းမှုအားကောင်းဆုံးအချိန်လည်း ဖြစ်သည်။

ယခုအခါတော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်အများစုမှာ နိုင်လိုချင်စိတ်ပြင်းပြနေပြီး စစ်ပွဲအတွေ့အကြုံနှင့် စစ်နည်းဗျူဟာ သင်ခန်းများလည်း ရရှိထားပြီးသားဖြစ်သည်။

ထို့အတူ KIA ဖိတ်ခေါ်ချက်ကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လက လိုင်ဇာတွင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ချင်းညီနောင်တပ်ဖွဲ့(CB)၊ ယောတပ်တော်(YA)၊ မြင်းခြံက Zero ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များ KIA ခေါင်းဆောင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂွမ်မော်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

ယင်းအပြင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KIA)နဲ့ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ (CB)တို့အကြား စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးအရ မဟာဗျူဟာကျကျ ပူးပေါင်းလှုပ်ရှားရေး သီးခြားစီ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

ဆွေးနွေးချက်အသေးစိတ်ကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း မရှိသော်လည်း အလားအလာကောင်းပြီး KIA နှင့် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များ တွေ့ဆုံမှုကနေ တပ်ပေါင်းစုတစ်ခုပေါ်ပေါက်ရေး ဦးတည်မည်လားဟု သုံးသပ်နေကြသည်။

လက်ရှိတိုက်ပွဲများအတွက် စုဖွဲ့မှုအားကောင်းလာနိုင်သည့် အခြေအနေတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူများက ရှုမြင်နေကြသည်။

ထို့အတူ ဝါရင့် EAO များနှင့် PDF များသည်လည်း မြေပြင်တွင် စုဖွဲ့များစွာဖြင့် တိုက်ပွဲဝင်နေကြသည်။ ထိုအချက်က စစ်ကောင်စီတိုက်စစ်ကို ယခုထက်ပိုမိုခိုင်မာသည့် အရွေ့တစ်ခုအဖြစ် တွန်းလှန်နိုင်ခြေရှိကြောင်း ပြောဆိုနေကြသည်။

ထို့အတူ AA နှင့် မြေပြန့်ဒေသက တော်လှန်ရေးမဟာမိတ်တပ်များ စုပေါင်းမှု၊ TNLA နှင့် MDY/PDF များ စုဖွဲ့မှု၊ KNU နှင့် မွန်၊ တနင်္သာရီ PDF များစုပေါင်းမှု၊ KNDF နှင့် အခြားတပ်များ စုဖွဲ့မှုများကို ယခုထက် ပိုမိုခိုင်မာအောင် လိုအပ်လာနေသည်။

ယင်းကြောင့် စုစည်းမှုအားကောင်းပြီး ရှေ့ဆက်တိုက်ပွဲများတွင် ခဲယမ်းရိက္ခာစုဆောင်း ပြင်ဆင်ရမည့် အနေအထားဖြစ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် စစ်ကောင်စီက တန်ပြန်တိုက်ရန် လက်နက်ခဲယမ်းများ မပြတ်တမ်းရရှိရေး ပူးပေါင်းကာ နည်းလမ်းရှာရမည်ဟု အကြံပြုနေကြသည်။

ယင်းသို့ အဖွဲ့များအားလုံးကို တပ်ပေါင်းစု တညီတညွတ်တည်းရှိလာပါက တနိုင်ငံလုံး နေရာပေါင်းစုံ၊ ဘက်ပေါင်းစုံကနေ စစ်ကောင်စီကို တန်ပြန်တိုက်ကွက်ဖော်လာနိုင်ကြောင်းလည်း ခန့်မှန်းနေကြသည်။

NUG ၊ PDF နှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်များ အားလုံးတပ်ပေါင်းစုတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာရေး လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ဆိုသည်။

"အခုစစ်ရေး အနေအထားက နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့ စစ်ကောင်စီပြုတ်ကျရေး အဆုံးအဖြတ်ပေးမယ့်အချိန်မှာ စစ်ကောင်စီဖက်ကလည်း မီးကုန်ယမ်းကုန် ခုခံတယ်။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဖက်ကလည်း အပြင်းအထန် တိုက်ရမယ့်အချိန်" ဟု ဦးသန်းစိုးနိုင်က သုံးသပ်သည်။

တန်ပြန်တိုက်စစ်မည်သို့ ဖော်မည်နည်း

ယခုအခါ စစ်ကောင်စီသည် နယ်မြေတစ်ချို့ ပြန်လည်ရရှိသွားခြင်းကြောင့် တော်လှန်ရေးတပ်များ ခက်ခဲသည့် အခြေအနေဖြစ်လာသဖြင့် တော်လှန်ရေးတပ်များအချင်းချင်း အလျင်အမြန်ပူးပေါင်းကာ ထိန်းချုပ်ထားဆဲ မြို့များကို ပြန်လည်လက်မလွှတ်ရရေးအတွက် နည်းလမ်းကောင်းများ ရှာဖွေကြံဆရမည်ဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်နေကြသည်။

အထက်ပါ ဖော်ပြချက်အတိုင်း ယခုစစ်ကောင်စီ၏ တိုက်စစ်အနေအထားသည် လူအင်အားနှင့် လက်နက်ခဲယမ်းကို စိတ်ကြိုက်ဖြုန်းတီးခွင့် အပြည့်ရနေခြင်းကလည်း အားသာချက်တရပ်ဖြစ်ပေသည်။ အလားတူ တော်လှန်ရေးတပ်များဘက်ကလည်း ရှေ့ဆက်ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲများအတွက် ခေတ်မီလက်နက်ခဲယမ်းများ၊ လူအင်အားများဖြည့်တင်းရန် လိုလာကြောင်း အကြံပေးကြသည်။

"တိုးလာတဲ့အင်အားကို ဒီဖက်မြေပြင်အဖွဲ့တွေက စုစုစည်းစည်းနဲ့ ပြန်လည်တွန်းလှန်ရမယ်။ သူတို့ (စစ်ကောင်စီ)ရဲ့ တန်ပြန်တိုက်စစ်ကို ဒီကတန်ပြန်တိုက်စစ်နဲ့ လုပ်ရမယ်။ သူတို့ရဲ့ တန်ပြန်တိုက်စစ်ကို စောင့်နေလို့မရဘူး" ဟု CDM ဗိုလ်ကြီး ဇင်ယော်က ထောက်ပြသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လာမည့်ကာလများတွင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအရွေ့၊ စစ်ကောင်စီ၏ မြေပြင်ထိုးစစ်များသည် မည်မျှခရီးရောက်မည်နည်း။ တော်လှန်တပ်များက မည်သို့ခုခံနိုင်မည်နည်း။

တော်လှန်ရေးတပ်များ အင်အားစုဆောင်းကာ နယ်မြေသစ်များ တိုးလာမည်လား။ ထိန်းချုပ်နယ်မြေများ ထပ်မံလက်လွှတ်ရမည်လား စသည်ဖြင့် နိုင်ငံအနှံ့က စစ်မြေပြင်များသည် စိတ်ဝင်စားရာအပြည့်ဖြင့် စစ်ပွဲဇာတ်ခုံသည် ကကွက်မျိုးစုံဖြင့် ဇာတ်ရှိန်မြင့်တက်လာဦးမည် ဖြစ်သည်။

စိုင်းဒြား - ရေးသည်