တောင်သူလယ်သမားများ စပါးရိတ်သိမ်းနိုင်ရန်နှင့် ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းများဖွင့်ကာ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု အဆင်ပြေလာစေရန်အတွက် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ယာယီ အပစ်ရပ်မှု”ကို အလွတ်သဘော လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ရခိုင်ပြည်အတွင်းတွင် လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်မှုများ မကြာခဏဖြစ်လာကာ ယခုနိုဝင်ဘာလမှစ၍ လျှပ်စစ်မီးမှာ တစ်နေ့လျှင် ၂ ကြိမ် ပြတ်တောက်ကာ တစ်ကြိမ်ပြတ်လျှင် ၄ နာရီ ကြာမြင့်သည်။

“ဗမာပြည်မှာလုပ်မယ့်‌ ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ ရခိုင်လူမျိုးတွေရဲ့ လူမှုဘဝကို တစ်စုံတစ်ရာ အပြောင်းအလဲဖြစ် လာမယ်လို့တော့ ယူဆလို့မရပါဘူး” ဦးခိုင်သုခ (AA ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်)

“လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကိစ္စကို ကြိုးစားအားထုတ်မှု မရှိဘူး။ အမြန်ဆုံး အကောင်အထည်မဖော်ဘူးဆိုရင် ရခိုင်ပြည်နယ် တစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလုံးက ရှုပ်ထွေးတဲ့ပြဿနာတွေ ပိုဖြစ်သွားမယ်”

“ကျမတို့ ALP အနေနဲ့ ငယ်သည်ဖြစ်စေ၊ အိုသည်ဖြစ်စေ သမိုင်းအစဉ်အလာအရ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ ပါတီတစ်ခုဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီပါတီဟာ ရှင်သန်နေရအုံးမယ်။ ရှိနေရအုံးမယ်။ ကြိုးစားနိုင်သလောက်ကို ကြိုးစားသွားမယ်” စောမြရာဇာလင်း၊ ဒုတိယ ဥက္ကဌ၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ(ALP)

NGO/INGO အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အကူအညီမရရင်တော့ ပိုပြီးအခက်အခဲဖြစ်ကြတော့မယ်။ ရွာကိုလည်း မပြန်နိုင်ဘူး။ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အကူအညီမပေးနိုင်ရင် ဒုက္ခရောက်တော့မယ်။ ဝယ်စားဖို့အတွက်လည်း ပြေးလာတဲ့သူတွေဆိုတော့ ဘာမှမပါလာဘူး။

"ကိုယ်တို့တိုင်းပြည်ထဲက နောက်အနာဂတ် မျိုးဆက်သစ်တွေ အေးချမ်းသွားဖို့အတွက် ပြည်တွင်းစစ်ကိုချုပ်ငြိမ်းနိုင်အောင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ ပေါ်လာနိုင်ပါစေဆိုပြီး ဆုတောင်းပါတယ်"

"အရပ်သားကားတွေမှာ စစ်သားတွေ တက်ပြီးလိုက်ကြတာတွေရှိတယ်။ ရိက္ခာတွေကို အရပ်သား ခရီးသည်တင်ကားတွေနဲ့ မလိမ့်တပတ်နဲ့ အဲလိုပို့လိုက်တာတွေရှိတယ်။ အဲဒီလို တွေ့မြင်ရတာပေါ့။ အဲလိုဖြစ်ရင်တော့ တစ်ဖက်ကလည်း စစ်ဆေးလောက်တယ်။"

လက်ရှိတွင်လည်း မြန်မာစစ်တပ်နှင့် AA တို့သည် နေရာအနှံ့တွင် စစ်ရေးတင်းမာမှုများရှိနေပြီး စစ်ကောင်စီဘက်မှ လေကြောင်း၊ရေကြောင်းများအသုံးပြုကာ စစ်အင်အားတိုးချဲ့ခြင်းများအထိ ရှိလာသည်။ မောင်တောနှင့် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့တွင် သြဂုတ်လဆန်းမှ ယနေ့အချိန်ထိ တိုက်ပွဲများ ဆက်တိုက်ပြင်းထန် နေဆဲဖြစ်သည်။

ရခိုင်မှာ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ ဘာကြောင့်ဖြစ်ရသလဲ။ နောက်ကွယ်မှာ ဘာတွေရှိနေမလဲ။ လက်နက်ကိုင်တို့အတွက် မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်မျဉ်းက ဘယ်လောက်အရေးပါနေလဲ စသည့်ကိစ္စရပ်များအား မြန်မာအရေး၊ ရခိုင်အရေး၊ စစ်ရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတို့ကို DMG က မေးမြန်းတင်ဆက်လိုက်သည်။

စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ဗဟိုဘဏ်က ဒေါ်လာဈေးအား ၁၈၅၀ ကျပ်ဖြင့်ထိန်းချုပ်ခဲ့ရာမှ ပြီးခဲ့သည့်သြဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့မှစတင်ကာ တစ်ဒေါ်လာလျှင် ၂၁၀၀ ကျပ်နှုန်းသို့ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ပြောင်းလဲသတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်ပသွင်းအားစုများမှာ ဈေးမြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ခန့်မှန်းပြောဆိုထားကြသည်။

“ငါ့အဖွဲ့အစည်းမှ ရှင်သန်ရမယ်။ သူ့အဖွဲ့အစည်း မရှင်သန်ရ ဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့ထဲမှာ မရှိသင့်တဲ့ သဘောတရားလို့ထင်တယ်”

၅၅ နှစ်မြောက်ရှိပြီဖြစ်သည့် စစ်တွေဆန်ပြဿနာနေ့နှင့်ပတ်သက်ပြီး အဆိုပါအရေးအခင်းကို ကိုယ်တိုင်ကြုံတွေ့လိုက်သူများ၊ ၈၈ ရခိုင်မျိုးဆက်များ လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးအဖွဲ့ဝင်များနှင့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို DMG က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားသည်။

“ တိုင်းပြည်နဲ့ လူမျိုးအတွက်ဆိုပြီး ကိုယ့်သား အသက်ဆုံးသွားတာကို ဂုဏ်ယူတယ်။ တော်လှန်ရေးမှာ ကျမသား မရှိတော့ ပေမယ့်လည်းရှိတဲ့ လူတွေက ပြန်လည်တုန့်ပြန်သွားပါလိမ့်မယ် ” AA တပ်သား နေဇော်ဦး မိခင် ရသေ့တောင်မြို့နယ်

မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်ရှိ ကရင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KNLA) တပ်မဟာ (၅) ဧရိယာထဲတွင်ရှိသော ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) စခန်းကို မြန်မာစစ်တပ်က လေကြောင်းဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် တပ်ဖွဲ့ဝင် ခြောက်ဦးကျဆုံးကာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူများလည်းရှိခဲ့သည်။

“မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာဟာ နိုင်ငံရေးအရတွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာမှု အားနည်းခဲ့အတွက် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပြဿနာဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးအရဆွေးနွေးတဲ့အခါလည်း တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် အပြစ်တင်ပြောဆိုနေရုံနဲ့ မပြီးဘူး”           
ဦးသာထွန်းလှ (ဥက္ကဋ္ဌ) ၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP)

ပုဏ္ဏားကျွန်းမှ ဖမ်းဆီးခံရသူများထဲတွင် အသက် (၃၅) နှစ်အရွယ် ဦးဘလှိုင်ဆိုသူလည်း တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ယင်းကြောင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့အတွင်း ဇွန်လ ၁၆ ရက်နေ့က ဖမ်းဆီးမှုဖြစ်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး လက်ရှိတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသူ ဦးဘလှိုင်၏ ဇနီဖြစ်သူ မအေးအေးခိုင်ကို  DMG က တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားသည်။

AA သည် လတ်တလောတွင် စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲကိုယ်တိုင် ဖိတ်ခေါ်ထားသည့် ငြိမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲသို့ တက်ရောက်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပြောဆိုထားသည်။ ယင်းနောက်မကြာမီ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီက ULA ၏ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေးကဏ္ဍနှင့် ရခိုင်-မွတ်ဆလင် သဟဇာတဖြစ်စေရေးကို နှောင့်ယှက်ရန် ကြိုးစားနေသည့်အတွက် စစ်ရေးတင်းမာမှုများရှိကြောင်း AA က မေလ ၁၅ ရက်နေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ပြီး နောက်တစ်နေ့တွင် NUG နှင့် တွေ့ဆုံခြင်းလည်းဖြစ်သည်။

“ကိုထင်လတ်ဦး သိပ်လျှောက်မလုပ်နဲ့ အာရုံနောက်နေပြီ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဘာညာ သောက်ဂရုစိုက်နေမှာ မဟုတ်ဘူး။ မင်းနေတဲ့နေရာအထိ တက်ကြိတ်ပလိုက်မှာနော်”ဟု ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA) စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ယနေ့(မေလ ၆ ရက်)တွင် ၎င်း၏လူမှုကွန်ရက် တွစ်တာမှတစ်ဆင့် သတိပေး ပြောကြားလိုက်သည်။