ရခိုင်ပြည်နယ်မှ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ စာရေးဆရာများနှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၏ ၂၀၂၀ နှစ်သစ်ကူးဆုတောင်းစကားများကို စုစည်းတင်ဆက်လိုက်ပါသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဆိုပါက ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့်ညှိနှိုင်းလျှင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ဧရာဝတီသတင်းဌာနသို့ ပြောဆိုထားသည်။ ထိုသို့ ပြောဆိုချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ပါတီအသီးသီးနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာသူတစ်ချို့၏ အမြင်ကို DMG က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားသည်။

ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA) စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ် ထွန်းမြတ်နိုင်၏ ဇနီး ဒေါ်နှင်းဇာဖြူ၊ သမီး မစောပြည့်သျှင်(အသက် ၁၁ နှစ်)နှင့် သား မြတ်လင်းဇံ(အသက် ၁ နှစ်ကျော်)တို့ကို ဒီဇင်ဘာလ (၄)ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်မြို့၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာနက ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် ၎င်းတို့ကို ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာနချုပ်ရုံးသို့ ပို့ဆောင်ထားကြောင်း သိရသည်။ AA စစ်ဦးစီးချုပ်၏ မိသားစုဝင်များ ဖမ်းဆီးခံရမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဒေါ်နှင်းဇာဖြူ၏ ဖခင်ဖြစ်သူ ရခိုင်ပြည်နယ် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ အပါအဝင် နယ်ပယ်အသီးသီးက ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ အမြင်များကို DMG က ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့ပေါ်မှာရှိတဲ့ ရွှေကရုဏာ စေတနာဆေးခန်းမှာ ကျောက်ကပ်ဝေဒနာရှင်တွေအတွက် ကျောက်ကပ်သွေးသန့်စင်ဌာနတစ်ခုကို လာမယ့် နိုဝင်ဘာလမှာ ဖွင့်လှစ်သွားဖို့ရှိနေတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး DMG က မေးမြန်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

"အေအေဆိုတဲ့ အဖွဲ့တွေက ရွာတွေမှာနေပြီးတော့ အရပ်ဝတ်တွေနဲ့နေတယ်။ ရွာသားတွေနဲ့ရောနေတယ်။ အဲ့တော့ ဒီအချက်အလက်တွေက ဘာလဲဆိုတော့ ရွာသားနဲ့သောင်းကျန်းသူတွေက ခွဲလို့မရဘူး။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ဖွဲ့ပြီးတော့ သွားမယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း သေချာအမှန်မရနိုင်ဘူး။ "

စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဒီမိုကရေစီနေ့မှာ ရခိုင်လူငယ်တွေဦးဆောင်ပြီး “လူငယ်နှင့်ဒီမိုကရေစီ” ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီဆွေးနွေးပွဲမှာ ဦးဆောင်ဆွေးနွေးသူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကိုတိုးတိုးအောင်က ရခိုင်ပြည်နယ်က ပြည်သူတွေဟာ ဒီမိုကရေစီတိုက်ပွဲကို အခုမှစပြီး ဝင်ရမယ့်အခြေအနေဖြစ်နေတယ်လို့ DMG နဲ့ သီးသန့်အင်တာဗျူးတစ်ခုမှာ ပြောဆိုသွားပါတယ်။

စစ်တွေမြို့နယ် မင်းချောင်းတံတားပေါ်တွင် သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့ ည ၁၁ နာရီအချိန်ခန့်က ဆိုင်ကယ်စီးနင်းလာသူ အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာသားနှစ်ဦးအား တပ်မတော်မှ တားဆီးစစ်ဆေးရာတွင် တစ်ဦးသေဆုံးပြီး ကျန်တစ်ဦးမှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ ပစ်ခတ်တားဆီးမှုကြောင့် ကိုချစ်သူအောင်(၂၆ နှစ်)မှာ ပွဲချင်းပြီးသေဆုံးသွားပြီး ကိုဇော်မြင့်လွင်(၂၇ နှစ်)မှာ ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့မရဲစခန်းတွင် ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခံထားရာမှ အာမခံကြေး သိန်း ၃၀ ဖြင့် ယနေ့လွှတ်မြောက်လာခဲ့သည်။ ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာသူ အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာသား  ကိုဇော်မြင့်လွင်ကို မနေ့ကဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး DMG က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားခြင်းဖြစ်သည်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) ၏ ဒုတိယအကြိမ် ညီလာခံကို ပြီးခဲ့သည့် မေလကုန်ပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထိုညီလာခံတွင် ပါတီမူဝါဒရေးရာ ဦးဆောင်ကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းလိုက်ပြီး မူဝါဒရေးရာ ကိစ္စရပ်များကို ဆုံးဖြတ်ရမည့် အမြင့်ဆုံးအဖွဲ့ ဖြစ်လာသည်။ ထိုကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းလိုက်ခြင်းအပေါ် အမြင်များနှင့် ဒေါက်တာအေးမောင်အလွန် ကာလများတွင် မည်သို့ကျော်ဖြတ်သွားသင့်သလဲ၊ လက်ရှိပါတီအပေါ် အမြင်သဘောထားထားကို ရခိုင့်သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ် ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာကွန်ရက်၏ ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် ကိုထွန်းကြည်ကို Development Media Group မှ ဖဒူ ထွန်းအောင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားသည်။

အရင်အစိုးကတော့ အစိုးရကို ဝေဖန်ထောက်ပြရုံလောက်နဲ့တော့  အဲလောက်ထိ မဖြစ်ဘူး။ လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ယောက်ကို ဦးတည်ပြီးတော့ လုပ်ရင်တော့ သူတို့ ထိရောက်စွာ အရေးယူတယ်။ သူတို့နဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ ဌာနတွေပေါ့။ ဥပမာ - တပ်မတော်ကို၊ ဒါမှမဟုတ် သမ္မတကိုပြောဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းတွေ။ အဲဒီအပေါ်မှာ ပြီးတော့ အစိုးရတစ်ရပ်လုံးကို သိမ်းကျုံးပြီးတော့ ဝေဖန်တဲ့အခါ သူတို့ကိုယ်တိုင်ကလည်း အမှားနဲ့မကင်းဖြစ်နေတဲ့  အစိုးရဆိုတော့ခါ အဲဒီအပေါ်မှာတော့ ဥပက္ခာပြုပြီးတော့ စားနေမြဲစား၊ လုပ်နေမြဲ လုပ်သွား ကြတာတွေရှိတယ်။

“အထူးသဖြင့် ဗမာခေါင်းဆောင် ပေါ့။ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတစ်ယောက်ကို အရေးယူတာလို့ တရားစွဲတာလို့ ထောင်ချတယ်ဆိုတာက စဉ်းစဉ်းစားစားလုပ်ရမယ့် အလုပ်လည်း ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ အာဏာရှိတဲ့သူက ပိုပြီး ခွင့်လွှတ်မှု သည်းခံမှုတွေကို ပြရမယ်။ အဲဒီလို အားရှိတဲ့ သူက သည်းခံမှုတွေ ခွင့်လွှတ်မှုတွေကို မပြဘူးဆိုရင် ဒီနိုင်ငံက ဘယ်တော့မှ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူး”

“ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေအနေနဲ့ ဗမာပြည်မမှာ ရှိတဲ့ ဗမာတိုင်းရင်းတွေနဲ့ တစ်စိတ်တစ်ဝမ်းတည်း အတူ သူတို့လိုချင်တဲ့ ပုံစံအတိုင်း တရားမျှတမှုကို လိုလားတဲ့ အင်အားစုတွေ ရှိတယ်။ စစ်တပ်ရဲ့ လုပ်ရပ်ဟာ ဗမာတိုင်းရင်းသားအားလုံးကို ကိုယ်စားမပြုဘူး။ ကျွန်တော်တို့ကလည်း စစ်တပ်က ကျွန်တော် တို့ကို ကိုယ်စားပြုတယ်လို့ လက်ခံမထားဘူး”

“ကျွန်တော့်အမြင်အရ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ၁၂၂ ပေါ့ဗျာ။ နိုင်ငံတော်ပုန်ကန်မှုနဲ့ တင်တဲ့ မှုပုဒ်မ ကတော့ ပြင်းထန်လွန်းတယ် ထင်ပါတယ်။ ၅၀၅ နိုင်ငံတော် အကြည်ညိုပျက်စေမှုလောက်ဆိုရင်တော့ မများလောက်ဘူးထင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အရပ်သားအစိုးရလက်ထက်မှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်း သားပေါ်ထွက်လာတာ ကောင်းတဲ့ လက္ခဏာတော့ မဟုတ်ဘူး”

         အခုတော့ ကျွန်တော်တို့က ရဲလုပ်ငန်းထက် လုံခြုံရေးပိုင်းကို အဓိကထားလုပ်ရတဲ့ နေရာဖြစ်တဲ့အတွက် ရဲလုပ်ငန်းတွေ အားနည်းသွားတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ အခုဆိုရင် ညဘက်အမှုလာတိုင်ရင်တောင် ကျွန်တော်တို့ သွားဖို့ဆိုတာ တော်တော်စဉ်းစားရမယ်။

"တပ်မတော်လုပ်နေတာတွေက သူ့ဘက်က ထွက်ပေါက်တစ်ခုအနေနဲ့ အဖြေရှာတဲ့ သဘောဖြစ်နေတယ်။ တကယ်စစ်မှန်တဲ့ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ လူထုရဲ့ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေကို ဖြေရှင်းဖို့မဟုတ်ဘူးလို့ မြင်တယ်"

ကျွန်မရဲ့ခံယူချက်က ကျွန်မတို့ဟာ ပရိသတ်တွေ လက်ခံမှသာလျှင် အနုပညာအလုပ်ကို လုပ်ရမယ်။ ကျွန်မကို ပရိသတ်တွေ လက်မခံဘူးဆိုရင် ဒီနေ့ပဲ အနုပညာလောကထဲကနေ ထွက်သွားမှာပါ။

ရခိုင်မှာ သာမဏေကျော်စာမေးပွဲဖြေဆိုပြီးတော့ နေရပ်ပြန်ကြတဲ့ သံဃာတော်တွေ စစ်ဆေးခံနေရတာနဲ့ပတ်သက်လို့ နောက်ဆုံးအခြေအနေတွေကို ရက္ခပူရသာသနာ့လင်္ကာရအသင်းရဲ့ အတွင်းရေးမှူးဖြစ်တဲ့ ဦးတင်ငြိမ်းဦးကို DMG သတင်းထောက် မင်းထွန်းက သွားရောက်တွေ့ဆုံ မေးမြန်းထားပါတယ်။

နောက်ပြီးတော့ သူ(မြန်မာ့တပ်မတော်)တို့ပြောတယ်။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် အင်အားသုံးပြီးတော့ မဖြေရှင်းရဆိုပြီးတော့ ပြောတယ်။ အခု အင်အားသုံးပြီး ဖြေရှင်းနေတာက မြန်မာနိုင်ငံတစ်ခုလုံးမှာဆိုရင် ဗမာ့တပ်မတော်(မြန်မာ့တပ်မတော်) ကပဲ အင်အားသုံးပြီး ဖြေရှင်းနေတာ။ သူတို့က ထပ်ပြီးတော့ ဆရာကြီးလေသံနဲ့ပေါ့၊ ပြောမယ်ဆိုရင်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အချင်းချင်း တစ်ဖွဲ့နဲ့တစ်ဖွဲ့ အင်အားသုံးပြီး မဖြေရှင်းရဆိုတော့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းဆိုတာမှာ ဗမာ့စစ်တပ်(မြန်မာ့တပ်မတော်)လည်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းပဲ။

ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့နယ် မြဒေးကျွန်းမြစ်ရေပြင်မှာ ညစ်ညမ်းနေတဲ့ရေတွေ တွေ့ရှိခဲ့ ရတဲ့အတွက် ဒေသခံရေလုပ်သားတွေဟာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရပါတယ်။

လူမှုရေးသိပ္ပံဘာသာရပ် (Akyab Institute of Social Studies) AISS ဒီပလိုမာသင်တန်းကျောင်းကို ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးလျက်ရှိပါတယ်။ အဲဒီသင်တန်းကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်က စစ်တွေမြို့ မိဇံရပ်ကွက်မှာစတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အခု ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်နေ့က သင်တန်းအပါတ်စဉ် (၂)ကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါတယ်။ သင်တန်းကာလကတော့ တစ်နှစ်ကြာမြင့်မှာဖြစ်ပြီး လူငယ်တွေအများဆုံးကြုံတွေ့နေရတဲ့ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှုပြဿနာကနေရုန်းထွက်နိုင်ဖို့အတွက် တစ်ဖက်တစ်လှမ်းကဖဲမကူညီတဲ့အနေနဲ့ လူမှုရေးသိပ္ပံ ဘာသာရပ်ကို သင်ကြားပို့ချပေးနေတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဆိုပါ လူမှုရေးသိပ္ပံဒီပလိုမာသင်တန်းအခြေအနေအပါအဝင် လက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းကလူငယ်တွေရဲ့ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ကိစ္စရပ်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ လူမှုရေးသိပ္ပံဒီပလိုမာသင်တန်းကျောင်းရဲ့ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ ကိုကျော်ဆန်းလှိုင်ကို Development Media Group က တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါတယ်။