စပါးစိုက်ခင်း လယ်တစ်ဧကအတွက် စက်နှင့်လယ်ထွန်ခ ၄ သောင်း ၊ ဒီဇယ်ဆီဖိုး ၂ သောင်း၊ ဓာတ်မြေသြဇာ ၁ သိန်း၊ ရိတ်သိမ်းခြွေလှေ့စက်ခ ၇ သောင်း၊ မျိုးစပါးစရိတ် ၁ သောင်း ကုန်ကျပြီး အလုပ်သမားတစ်ဦးအတွက် ၁ ရက်လျှင် အနည်းဆုံး ၇၀၀၀ ခန့် ကုန်ကျမှုလည်း ရှိသေးသည်။ အစိုးရက သတ်မှတ်ပေးထားသည့်ဈေးနှုန်းမှာ စပါးတင်း ၁၀၀ ကို ငါးသိန်းကျပ်သာ ရှိသည်။

လက်ရှိကာလမှာ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ရခိုင်ပြည်အတွင်းက မြို့နယ်အချို့မှာ လုံခြုံရေးတင်းကြပ်မှုတွေနဲ့  တစ်အိမ်ဝင်တစ်အိမ်ထွက် ဝင်ရောက်စစ်ဆေးမှုတွေအထိ ပြန်လည်လုပ်ဆောင်လာနေပါတယ်။ လမ်းသွားလမ်းလာတွေကိုလည်း ပိုမိုပြီး တင်းတင်းကြပ်ကြပ်စစ်ဆေးမှုတွေရှိလာတာကြောင့် ရခိုင်မှာ တကျော့ပြန်စစ်ပွဲတွေဖြစ်လာမလားလို့ စိုးရိမ်နေကြရတဲ့အခြေအနေပါ။

ရခိုင်ပြည်နဲ့ ရခိုင်လူမျိုးတို့ဟာ နှစ်ပေါင်းထောင်ချီပြီး ကိုယ်ပိုင်အသိုက်အမြုံ၊ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ နေလာခဲ့ကြတဲ့ လူမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်စနစ်အောက်မှာတောင် သာယာဝဖြိုးခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်ဟာ လက်ရှိမှာတော့ ကုန်းကောက်စရာမရှိတော့လောက်အောင် အဖက်ဖက်က ယိုယွင်းပျက်စီးလာနေတာကို မြင်တွေ့နေကြရမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီး (၁)နှစ်ကျော်ကြာမြင့်လာတဲ့အချိန်မှာတော့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေဟာ တရိပ်ရိပ်နဲ့ အဆမတန်မြင့်တက်လို့လာနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ မြင့်တက်လာတဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေထဲမှာ နိုင်ငံခြားကတင်သွင်းရတဲ့ လောင်စာဆီနဲ့ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းမျိုးတွေသာမက ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်တွေဖြစ်တဲ့ အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေပါ မြင့်တက်လာနေပါတယ်။

တစ်ဖက်မှာလည်း စစ်ကောင်စီဟာ ဘာသာရေးပွဲလမ်းသဘင်တွေအပြင် စစ်ကောင်စီထောက်ခံပွဲမျိုးတွေကို ရခိုင်ပြည်တွင်းက မြို့နယ်အချို့မှာ အင်အားအများအပြားနဲ့ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သလို ကျေးလက်ဒေသတွေအထိပါ စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ မပြုလုပ်ဖို့ သတိပေးတာမျိုးတွေ ပြုလုပ်လာနေပါတယ်။ ရက္ခိုင့်တပ်တော်အေအေကို ထောက်ခံတာတွေကိုလည်း ရပ်တန့်ကြဖို့ သတိပေးတာမျိုးတွေကိုလည်း တချိန်တည်းမှာ လုပ်ဆောင်လာနေပါတယ်။

ဒီခေါင်းစဉ်ကို ပေးရတာဟာလဲ အခြားကြောင့်ပေးတာမဟုတ်ပါဘူး။ တိုင်းပြည်တစ်ပြည်ရဲ့အောက်မှာ ပြည်သူ လူထုဆိုတာရှိစမြဲပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီပြည်သူလူထုရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ဘယ်အစိုးရမဆို ကွင်းဆင်းကာ လေ့လာကြည့်ရှုပြီး မှတ်တမ်းတင်နိုင်တာ တော်တော်လေးနည်းမယ်ဆိုတာကို သက်သေ သာဓကနဲ့တစ်ကွ တိုင်းပြည်မှာရှိတဲ့ ပြည်သူလူထုတွေက အခုအချိန်ထိ ချပြနိုင်စမြဲဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့က ရန်ကုန်မြို့ ကြည့်မြင်တိုင်မှာ စစ်အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်ရေး အလိုမရှိဘူးလို့ ဆန္ဒဖော်ထုတ်ခဲ့ကြတဲ့ လူငယ်တွေကို အနောက်ကနေ ကားနဲ့အပြင်းဝင်တိုက်တဲ့ လုပ်ရပ်ကိုကြည့်ရင် ပြည်သူ့အပေါ် စစ်အာဏာရှင်တွေက ဘယ်လိုမျိုးသဘောထားတယ် ဆိုတာကို ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း မြင်တွေ့နိုင်မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

မျက်မှောက်ခေတ်မှာ လူတိုင်းနီးပါး Social Media ကို အသုံးပြုနေကြတာဖြစ်တဲ့အတွက် စစ်ကောင်စီအပေါ် ဝေဖန်တဲ့သူတိုင်းကို အခုပြင်ဆင်လိုက်တဲ့ဥပဒေနဲ့ အရေးယူနိုင်တယ်ဆိုတဲ့သဘောကိုလည်း သက်ရောက် နေပါတယ်။

အစိုးရဆိုတာ ငွေရှင်ကြေးရှင်၊ ဓနရှင်ကြီးပုံစံနှင့် ပြည်သူတွေအပေါ် မိမိတို့ရဲ့ အလုပ်သမားကို ဆက်ဆံသလို ဆက်ဆံလို့ မရပါဘူး။ ပြည်သူကပေးတဲ့ အခွန်ငွေတွေနဲ့ တိုင်းပြည်ကို တည်ဆောက်ဖို့ ပြည်သူ့ခိုင်းဖတ်သာ ဖြစ်ရပါလိမ့်မယ်။ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဆိုသူများမှာလည်း အစိုးရဝန်ထမ်းမဟုတ်ဘဲ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းသာ ဖြစ်ရပါမယ်။ ဒါကြောင့် ပြည်သူ (သို့မဟုတ်) ပြည်သူကိုယ်စားပြု သတင်းမီဒီယာများက မေးမြန်းစုံစမ်းလာခဲ့ရင် ပြန်လည် ဖြေကြားပေးဖို့ ပြည်သူ့အခွန်စားဝန်ထမ်းများမှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။

လက်ရှိ အနေအထားမှာလည်း ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ) က အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားတွေကို တိုးချဲ့လာပြီး တရားစီရင်ရေးကိစ္စကိုပါ ဆောင်ရွက်လာတာတွေကို တွေ့မြင်လာရပါတယ်။ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(အေအေ) ရဲ့ ယင်းကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်မှုတွေဟာ မြန်မာစစ်တပ်အတွက်တော့ နားရွက်ကို တံတွေးဆွတ်ခံရသလို ဖြစ်နေမှာတော့ အသေအချာပါပဲ။

မြို့နယ်ပေါင်းစုံက ပရဟိတ ဆောင်ရွက်နေသူတွေက ပြည်သူတွေ ကျန်းမာရေးအတွက် စဉ်းစားပူပန်ပြီး တတ်နိုင်သလောက် ဆောင်ရွက်နေကြချိန်မှာ ပြည်နယ်ကောင်စီက ၎င်းတို့၏ အာဏာရှင်ဆန်တဲ့ အုပ်ချုပ်မှုနဲ့ ထိန်းချုပ်ဖို့သာ ကြိုးစားနေတာကို တွေ့မြင်နေရပါတယ်။

ဥပမာ - ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်၊ ဦးဂါကျေးရွာက မုဒိမ်းမှုမှာ ကျူးလွန်ခံရသူအမျိုးသမီးသာ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုသာ မလုပ်ခဲ့ဘူးဆိုရင် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်သား (၃) ဦးကိုလည်း အရေးယူနိုင်ခဲ့မှာ မဟုတ်သလို ဘယ်သူမှလည်း သိလိုက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

စစ်အာဏာရှင်ခေတ်ဖြစ်တဲ့ နဝတ၊ နအဖ ခေတ်မှာတော့ ပုဂ္ဂလိက သတင်းမီဒီယာတွေကို ရှင်သန်ခွင့် မပေးခဲ့ဘဲ နေ့စဉ်သတင်းစာနဲ့ မီဒီယာလုပ်ငန်းတွေကို နိုင်ငံပိုင်ငွေကြေးတွေနဲ့ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းက မောင်ပိုင်စီးပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီကြားထဲမှာ စစ်အစိုးရအလိုကျမဟုတ်ရင်တောင် သူတို့ကို မဆန့်ကျင်တဲ့ ခရိုနီတချို့ကို သတင်းဂျာနယ်ထုတ်ဝေခွင့်တွေ ပေးခဲ့ဖူးပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သည် နှစ်စဉ် မိုးရေချိန် လက်မ ၂၀၀ ကျော် ရွာသွန်းသည့်အပြင် မယူ၊ ကုလားတန်၊ လေးမြို့နှင့် နတ်မြစ်တို့၏ မြစ်ဖျားပိုင်းတို့မှ ရေချိုသယံဇာတကို လိုသလောက် ထုတ်ယူသုံးစွဲလို့ ရနေပါလျှက်နှင့် ယခုကဲ့သို့ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ရေရှားပါးမှုပြဿနာအား ရင်ဆိုင်နေကြရသည်မှာ ရခိုင်ပြည်သူလူထုအပေါ် အစိုးရအဆက် ဆက်၏ စေတနာနည်းပါးမှုကြောင့်ဟုသာ ယူဆရပေလိမ့်မည်။

မိမိတို့ DMG သည် အဖိနှိမ်ခံ ပြည်သူများနှင့်အတူ ရပ်တည်လျှက်ရှိပြီး အရေးတော်ပုံအတွင်း သေဆုံးသွားသူများ၏ မိသားစုဝင်များကဲ့သို့ ဝမ်းနည်းကြေကွဲရပါသည်။ အလားတူကိစ္စမျိုးသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များက ရခိုင်ပြည်အတွင်း များစွာဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။  ထို့ကြောင့်လည်း DMG သည် မိဘပြည်သူများ၏ ခံစားချက်များကို နားလည်သဘောပေါက်ပြီး ကိုယ်ချင်းစာပါကြောင်း ထပ်လောင်းပြောလိုပါသည်။

ပို၍ဆိုးဝါးသည်မှာ DMG သတင်းဌာန၏ Website များကို ဖုန်းမိုဘိုင်းလ်ဒက်တာများမှ အင်တာနက်အသုံးပြုပြီး ကြည့်လို့မရအောင် ပိတ်ပင်ထားသည့်အပြင် ဂျာနယ်ထုတ်ဝေခွင့်လိုင်စင်နှင့် DMG သတင်းဌာတစ်ခုလုံးနှင့် သက်ဆိုင်သည့် လိုင်စင်တို့ကို ယနေ့အချိန်ထိ သက်ဆိုင်ရာမှ ထုတ်မပေးသေးသည်မှာလည်း သတင်းမီဒီယာ လွတ်လပ်မှုကို ပိတ်ပင်ရာရောက်ပေသည်။

တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားသည့် အရပ်ဒေသများတွင် ပြည်သူများ မြေစာပင်ဖြစ်ရသည်။ နိုင်ငံရေးအယူအဆ မတူညီတိုင်း လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များက ဖမ်းဆီးတတ်ကြသဖြင့် ပြည်သူများမှာ ကျီးလန့်စားနေထိုင်နေရသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယခုကဲ့သို့ လက်ရှိအာဏာရပါတီ၏ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို လွှတ်ပေးလိုက်သောကြောင့် အစိုးရ ၊ တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့၏ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု အထမြောက်အောင်မြင်လာနိုင်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်လည်း အထောက်အကူဖြစ်စေလိမ့်မည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသည့် ကလေးသူငယ်များအား မြေမြှုပ်မိုင်းနှင့် စစ်ကျန်လက်နက်များ ခြိမ်းခြောက်မှုအန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ပေးရန် အရေးတကြီး လိုအပ်နေသည်။

ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများ၏ ပြည်နယ်များတွင် အမျိုးသားတန်းတူရေး အခွင့်အာဏာ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့် မရခဲ့ကြ။ ထို့ကြောင့် ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများ၏ ရင်ထဲတွင် စစ်အုပ်စုနှင့် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများအား အတူတူဟု ညီမျှခြင်း ချလိုက်သည်။