ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများ၏ ပြည်နယ်များတွင် အမျိုးသားတန်းတူရေး အခွင့်အာဏာ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့် မရခဲ့ကြ။ ထို့ကြောင့် ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများ၏ ရင်ထဲတွင် စစ်အုပ်စုနှင့် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများအား အတူတူဟု ညီမျှခြင်း ချလိုက်သည်။

တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုရှိနေသည့်မြို့နယ်များတွင် အစိုးရက အင်တာနက်အပြည့်အဝမပေးခြင်း၊ သတင်းမီဒီယာများကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဝင်ခွင့်မပြုသည့်အခြေအနေတွင် မိမိမဲဆန္ဒနယ်တွင် မိမိတို့အားကိုးရမည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ မရှိလျှင် လူထုအသံသည် ထင်သလောက်မပေါက်ဘဲ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် ပို၍ ရင်ဆိုင်နိုင်ရပေသည်။

လက်ရှိအခြေအနေတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ တပ်မတော်နှင့် AA တို့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေပြီး တခြားဒေသများတွင်တော့ ကြီးကြီးမားမားတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင် းမရှိပေ။ တပ်မတော်နှင့် AA တို့သည် လွန်ခဲ့သည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ကုန်ပိုင်းကပင် တိုက်ပွဲပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်ပြီး ယနေ့အထိ စစ်ရေးတင်းမာနေဆဲဖြစ်သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့နယ်များတွင် ကျေးရွာအနီး တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုများ၊ လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်များ ရွာအတွင်းကျရောက်မှုတို့ကြောင့် ရွာသားများထွက်ပြေးကြပါက ရွာတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့သူများမှာ မသန်စွမ်းများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများပင် ဖြစ်သည်။

တိုက်ပွဲအပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်လူနာ တစ်ဖြည်းဖြည်းတိုးလာကာ လက်ရှိတွင် (၁၂)ဦးအထိရှိနေပြီဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးပြီးလျှင် ပိုးတွေ့လူနာအများဆုံး ဖြစ်နေသည်။

လက်ရှိတွင် မိုးရွာသွန်းနေပြီဖြစ်သောကြောင့် အမိုးအကာမပြည့်စုံသည့် တန်းလျားတဲများတွင် ခိုလှုံနေသည့် စစ်ဘေးရှောင်များအဖို့ ပို၍ဒုက္ခရောက်နေကြသည်။ မိုးရွာသည့် တစ်နေ့တာသည် သူတို့၏စားဝတ်နေရေးအပေါ် များစွာရိုက်ခတ်လာသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်(COVID-19) ကူးစပ်ခံရသူ အရေအတွက် များပြားလာပြီး သေဆုံးသူလည်း တဖြည်းဖြည်း များပြားလာသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း မတ်လ (၃၀) ရက်နေ့အထိ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစပ်ခံရသူ (၁၄)ဦးအထိ ရှိလာနေပြီဖြစ်သောကြောင့် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မခံရရန်အတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများကို အစိုးရက အချိန်အဟုန်မြှင့်တင်ပြီး ဆောင်ရွက်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှစတင်ပြီး မွတ်ဆလင်နှင့်ရခိုင်တို့ကြား လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာရေးအသွင် ပြဿနာများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင်လည်း ပြဿနာလုံးဝရှုပ်ငြိမ်းသွာပြီဟု ပြော၍မရသေးပေ။ သို့သော် နှစ်ဖက်အသိုင်းအဝိုင်းတို့အကြား သဟဇာတဖြစ်စွာနေထိုင်နေပြီဟု ဆိုရပေမည်။

ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တွင် တည်ဆောက်မည့် စီမံကိန်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အစိုးရနှင့်ကုမ္ပဏီများက ဒေသခံများအတွက် ယနေ့အထိ လုံလောက်သော သတင်းအချက်အလက်များကို မျှဝေခြင်းမရှိ၊ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများရှိမည့် ဒေသခံများအတွက် အလုပ်အကိုင်အသစ် ဖန်တီးပေးရန် ညှိနှိုင်းပေးခြင်းမရှိ

ရခိုင်ပြည်နယ်သည် စစ်ရေးပဋိပက္ခ၊ မွတ်ဆလင်အရေးကိစ္စတို့ကြောင့် ရှုတ်ထွေးမှုများစွာရှိသည်။ ထိုအခြေအနေများတွင် လူထုအပေါ် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသော လူပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် Facebook ပေါ်တွင် Post တစ်ခုတင်ခြင်း၊ မှတ်ချက်တစ်ခုပေးခြင်းသည် သာမန်လူတို့ထက် စိတ်ဝင်စားမှုခံစားရသည်။

စခန်းအတွင်းရှိ ဒုက္ခသည်များအတွက် တစ်ဦးလျှင် ငွေကျပ် ၃၀၀ နှုန်းဖြင့် အစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသော်လည်း လူတစ်ဦး၏ကိစ္စအဝဝအတွက် လောက်ငှမှုမရှိပေ။ ထို့ပြင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီ (ICRC) နှင့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ်(WFP) တို့မှာလည်း ဒုက္ခသည်များကူညီရေးအတွက် ဒေသအာဏာပိုင်များထံတွင် ခွင့်ပြုချက်အဆင့်ဆင့်ယူကာ အကန့်အသတ်ဖြင့် လှူဒါန်းနေကြရသည်။

စစ်ပွဲဖြစ်လျှင် ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး ထိခိုက်ပြီး ပြည်သူလူထုများလည်း ထိခိုက်နစ်နာကြရသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအစောပိုင်းကပင် စတင်ဖြစ်ပွားသော တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် တို့ တိုက်ပွဲကြောင့် ပြည်သူများအထိနာလှကြသည်။ ကျန်းမားရေ၊ ပညာရေးနှင့် စီးပွားရေးအပေါ်....

လတ်တလောတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းတွင် တိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ပြင်းထန်နေသည်။ တစ်ဖက်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုကလည်း အောင်မြင်မှုမရှိပေ။ တပ်မတော်ကလည်း ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)ကို အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး တိုက်ခိုက်နေကာ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် တည်ရှိမှုကို လက်မခံပေ။ ရက္ခိုင့် တပ်တော်(AA)ကလည်း မိမိတို့ပြည်နယ်တွင် မိမိတို့တပ်ရှိရမည်ကို စွဲကိုင်ထားသည်။

အငတ်ဘေးကိုဖြေရှင်းပေးရန် လူထုတစ်ရပ်လုံး အုပ်ချုပ်သူအစိုးရကို တောင်းဆိုဆန္ဒပြခဲ့ကြရာ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်မစဉ်းစားသော အစိုးရသည် လူအုပ်ကို ရက်စက်စွာ ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းခဲ့သည့်အတွက် လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့ရပြီး များစွာဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြသည်။

စစ်ရှောင်စခန်းများ၏ လိုအပ်ချက်များကို ကူညီအထောက်အကူပြုပေးမည့် နိုင်ငံတကာအလှူရှင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အင်တာနက်လိုင်းများကို အစိုးရမှ ပိတ်ပင်ထားသောကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်များအနေဖြင့် သူတို့၏ စားဝတ်နေရေးအပါအဝင် ကလေးသူငယ်များ၏ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် တခြားလူမှုရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် အခက်အခဲများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

ရခိုင်လူမျိုးတို့၏ ဂုဏ်ယူစရာ အကောင်းဆုံးအချက်တစ်ခုမှာ အမျိုးကိုချစ်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဝမ်းနည်းစရာမှာ စည်းလုံးမှု အားမကောင်းခြင်းဖြစ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ပင် အဖွဲ့အစည်းများ ပြိုပျက်စီးပြီး မိမိတို့ရည်မှန်းထားသလောက် ခရီးမရောက်ခဲ့သည်များကို ယနေ့ မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်ရပါလိမ့်မည်။

လူပုဂ္ဂိုလ်အချင်းချင်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလျှင် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ညှိနှိုင်းလုပ်ဆောင်လျှင် ပြေလည်မှုရရှိနိုင်သော်လည်း ဘာသာရေးလူမျိုးရေးကို အကြောင်းပြု၍ ပဋိပက္ခဖြစ်ပေါ်လျှင် ကာလကြာသည့်တိုင် ပြေလည်ရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်။

မဏ္ဍိုင်ကြီး ၄ ရပ် အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းနိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူ့အစိုးရ၏ သဘောထားမပြောင်းလဲလျှင် ပြည်စောင့်မဏ္ဍိုင်ကြီးဖြစ်သော သတင်းမီဒီယာများ၊ သတင်းမီဒီယာသမားများ၏ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ရေးသားခွင့်မှာ ပျောက်ဆုံးနေမည်ဖြစ်ပြီး ပြည်သူလူထု၏ မျက်စိနှင့်နားကို ပိတ်ပင်ထားသလို ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (AA) တို့ကြား ကျေးရွာအနီးတို့တွင်ပင် တိုက်ပွဲဆက်တိုက် ဖြစ်ပွားမှုရှိပြီး တိုက်ပွဲအနီးရှိ ပြည်သူလူထုများမှာ အထိနာကြရသည်။ အရပ်သားများ ထိခိုက်မှုရှိလျှင် မည်သည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းကမှ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုအပြည့်ဖြင့် ဖြေရှင်းမှု မရှိကြပေ။ တစ်ဖက်နှင့် တစ်ဖက်သာ စွပ်စွဲမှုများရှိကြသည်။