ရခိုင်ပြည်၊ သံတွဲမြို့နယ်၊ ငပလီကမ်းခြေတစ်လျှောက်တွင် စစ်သင်္ဘောများ သွားလာလှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်မည် ဟုဆိုကာ ပင်လယ်ပြင်အတွင်းသို့ ငါးဖမ်းမထွက်ကြရန် စစ်ကောင်စီက ပိတ်ပင်ထားကြောင်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ရှမ်း(မြောက်)၊ ရခိုင်၊ ကယားနှင့် လွိုင်ကော်ဒေသ တိုက်ပွဲများနှင့်ပတ်သက်၍ ဆောင်ရွက်နေမှုအခြေအနေများကို စစ်ကောင်စီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုလာခြင်းဖြစ်သည်။ 

“လိုပြသက်သေ ၇ ယောက်မှာ ၅ ယောက် စစ်ပြီးပြီ။ ကျန်နှစ်ယောက်ကပဲ ရုံးချိန်းပျက်နေတာ” ဟု ဒေါ်ညိုအေး၏ သမီး ဒေါ်စောမြသန္တာက ပြောသည်။

ရခိုင်တွင် တိုက်ပွဲပြန်စဖြစ်သည့်နေ့မှာပင် စစ်ကောင်စီ၏ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှု၊ လက်နက်ငယ်ဖြင့် ရမ်းသမ်းပစ်ခတ်မှုတို့ကြောင့် ဒေသခံ ၄ ဦးခန့်သေဆုံးပြီး ၁၀ ဦးထက်မနည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ 

“စစ်အစိုးရအုပ်ချုပ်တဲ့ ကာလမှာတော့ သူတိုရဲ့လက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှု၊ အာဏာပိုင်ဆိုင်မှုကိုတော့ ရတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ ပြသနေမှာပဲ” ဟု စစ်တွေမြို့ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ ညောင်ချောင်းကျေးရွာ ဈေးအနီးအနားတွင် ယနေ့နံနက် ၉ နာရီခန့်က စစ်ကောင်စီတပ်သားတစ်ဦး သေနတ်ပစ်ခတ်ခံရပြီး သေဆုံးသွားသဖြင့် တိုက်ပွဲဖြစ်မည်ကိုစိုးရိမ်၍ ဒေသခံ ၂၀၀ ကျော်မှာ ဘေးလွတ်ရာသို့ တိမ်းရှောင်နေကြကြောင်း သိရသည်။ 

“ရသေ့တောင်မြို့နဲ့ မြစ်ထဲမှာရှိတဲ့နေဗီက လက်နက်ကြီးတွေ အခုထိ ပစ်ခတ်နေတုန်းပါ။ ကျနော်တို့ ကလေးတွေနဲ့ တောတောင်တွေကို ဖောက်ပြီး ထွက်ပြေးနေကြတယ်။ အခုထိ ထမင်းမစားရသေးပါဘူး” ဟု ချိန်ခါလိန်ကျေးရွာမှ ရပ်မိရပ်ဖတစ်ဦးက နေ့လယ် ၁ နာရီခွဲအချိန်က DMG သို့ ပြောသည်။ 

တကျော့ပြန်ရခိုင်စစ်ပွဲ ပထမနေ့တွင် ကျောက်တော်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်းနှင့် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်ရှိ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များမှာ လက်နက်ချအညံ့ခံမှုနှင့် စခန်းစွန့်ခွာ ထွက်ပြေးမှုများရှိကြောင်း AA နှင့် ဒေသခံများက အတည်ပြုကြသည်။ 

အဆိုပါပစ်ခတ်မှုမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ရမ်းသမ်းပစ်ခတ်ခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် မြောက်ဦးမြို့အဝင်အထွက်ကို စစ်ကောင်စီက ပိတ်ပင်ထားကြောင်း ဒေသခံများက ပြောဆိုကြသည်။ 

ယနေ့ နံနက်ပိုင်းက စတင်ဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများနှင့်အတူ စစ်ကောင်စီတပ်က လက်နက်ကြီး/ငယ်များဖြင့် ပစ်ခတ်နေမှုကြောင့် မြို့ပေါ်နှင့် ကျေးရွာအတွင်းက စာသင်ကျောင်းများကို ယာယီ ပိတ်ထားကြခြင်းဖြစ်သည်။ 

ယနေ့ နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် ရသေ့တောင်မြို့နယ် အငူမော် - မောင်တောကားလမ်းရှိ ချိန်ခါလိန်နှင့် ဒုံးပိုက် နယ်ခြားစောင့်စခန်းကို AA က ဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ရခိုင်တွင် တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ ပြန်လည်စတင်လာခဲ့သည်။  

ဖေသာပြင်ကျေးရွာသားတစ်ဦးက “ဒဏ်ရာပြင်းတယ်။ မင်းပြားကပစ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည်စ နောက်ကျောမှာ ကျသွားတာ။ သူက စပါးခင်းမှာ စပါးရိတ်နေတာ။ ဒဏ်ရာပြင်းတယ် အခုထိ သတိလစ်နေတယ်” ဟု DMG ကို ပြောသည်။

စစ်ကောင်စီနှင့် AA တို့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့မှစပြီး ရခိုင်ဒေသတွင် အပစ်ခတ်ရပ်စဲခဲ့မှု (၁) နှစ် ပြည့်မည့်လတွင် တိုက်ပွဲများပြန်ဖြစ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ဖင်လန်နှင့် ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံတို့အနေဖြင့် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ပံ့ပိုးပေးနေမှုအပါအဝင် ထိတွေ့ဆက်ဆံရေးများအား ရပ်တန့်ပေးရန် မြန်မာပြည်တွင်း အရပ်ဘက်အဖွဲ့ ၄၅၅ ဖွဲ့က နိုဝင်ဘာ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်တောင်းဆိုလိုက်သည်။

“စစ်ပွဲက ရန်ကုန်ကိုတောင် ကူးစက်လာနိုင်တဲ့အခြေအနေမှာ စစ်ကောင်စီက သူတို့ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ မြို့တွေကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ဖို့ဆိုတာ စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ အရူးအိပ်မက် မက်နေတာသာဖြစ်တယ်” ဟု နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ပြောသည်။ 

ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ကြိုဆိုကြောင်း ယနေ့ကျရောက်သည့် နိုဝင်ဘာလ ၁၁ ရက် (၁၁၊ ၁၁၊ ၂၀၂၃) တွင် တစ်လေးလုံးနေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် လူထုလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

လွိုင်ကော်မြို့ အဝင်ဂိတ်နှင့် စစ်ကောင်စီ တပ်စခန်းများရှိရာ  ထေးငှားလျား၊ ချိကယ်ရပ်ကွက်၊ ရေယိုကျေးရွာ၊ လွိုင်ကော် စက်မှုဇုန်တို့ ယနေ့ နံနက် ၅ နာရီမှ နံနက် ၉ နာရီခွဲထိ KNDF ပူးပေါင်းအဖွဲ့က တိုက်ခိုက်ခဲ့၍ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေကြသည်။ 

“တရားသူကြီးလည်းရောက်တယ်။ ရှေ့နေလည်းရောက်တယ်။ အထက်က အမိန့်မကျသေးတဲ့အတွက် အမိန့်ချလို့မရဘူး ဆိုပြီး ဟိုနေ့ပြောင်း၊ ဒီနေ့ပြောင်း ပြောင်းနေပါတယ်” ဟု တရားရင်ဆိုင်နေရသူ ဦးလှကျော်၏ မိသားစုဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။  

ဆောင်းသီးနှံစိုက်ပျိုးချိန်ဖြစ်သော်လည်း စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့ကြား စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများရှိနေသဖြင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမည်ကိုစိုးရိမ်၍ တောင်သူများမှာ စိုက်ပျိုးဧကကို လျော့စိုက်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။