အမ်း - မင်းဘူးကားလမ်း ရခိုင်ရိုးမတောင်ပေါ်ရှိ ချင်းလူမျိုး ကျေးရွာ ၁၀ ခန့်က ထောင်နှင့်ချီသည့် စစ်ဘေးရှောင်များမှာ လတ်တလောတွင် စားနပ်ရိက္ခာ၊ အဝတ်အထည်၊ ဆေးဝါးနှင့် အခြားအရေးပေါ်အကူအညီများ လိုအပ်နေကြောင်း သိရသည်။

မြို့ခံများမှာ မြို့ပေါ်တွင်နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာမည်ကိုစိုးရိမ်၍ ပြည်မဘက်သို့တိမ်းရှောင်ရန် လေယာဉ်လက်မှန်များ အလုအယက်ဝယ်ယူမှုများရှိနေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောဆိုကြသည်။

လတ်တလောတွင် တိုက်ပွဲများသည် ဧရာဝတီတိုင်းအထိ ကျယ်ပြန့်လာသည့်အတွက် ယင်းဒေသအတွင်းသို့ တိမ်းရှောင်နေကြသည့် ရခိုင်က စစ်ဘေးရှောင်များမှာ ယခုနေထိုင်ရာနေရာကနေ နောက်ထပ် နေရာရွေ့ပြောင်းနေရ၍ ခက်ခဲမျိုးစုံနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရကြောင်း သိရသည်။

ယနေ့နံနက်ပိုင်းကစပြီး စစ်တွေမြို့ပေါ်ရှိ အမှတ် (၁၂) ရဲတပ်ရင်းနှင့် ရွှေမင်းဂံဆိပ်ကမ်းရှိ နေဗီတို့ကလည်း ဝါဘိုနှင့်အနီးတဝိုက်ကို လက်နက်ကြီးများဖြင့်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်၊ စပါးထားကျေးရွာသို့ကျရောက်ပြီး နေအိမ်အချို့ မီးလောင်ပျက်စီးမှုများရှိကြောင်း သိရသည်။

တိုက်ပွဲကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူများမှာ စစ်ရှောင်စခန်း၊ စာသင်ကျောင်း၊ ဘာသာရေး အဆောက်အအုံများတွင် ခိုလှုံနေကြပြီး ထိုနေရာများကိုပါ စစ်ကောင်စီက ဦးတည်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်လာသဖြင့် အသက်န္တရာယ်နှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်နေကြသည်။

မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒမှန်အားထုတ်ဖော်နိုင်သည့် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအား မဖြစ်မနေပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောဆိုလိုက်သည်။

စစ်ကောင်စီသည် တရုတ်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ့မှု ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်းစီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်မည်ဟု ပြောဆိုနေသော်လည်း လက်ရှိမြေပြင်တွင် မလွယ်ကူနိုင်သေးကြောင်း စီမံကိန်းအရေးလေ့လာသူများက ပြောသည်။ လက်ရှိ စစ်တွေမြို့တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွးမှုနှင့်အတူ နှစ်ဖက်စစ်ရေးတင်းမာနေပြီး ကျောက်ဖြူမြို့ကိုလည်း AAက ပိတ်ဆို့ဖြတ်တောက်ထားသည်။

စစ်တွေမြို့အခြေစိုက် စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းများမှ လက်နက်ကြီးများဖြင့် နေ့စဉ်ပစ်ခတ်နေ၍ ရသေ့တောင်မြို့ နယ်၊ မိုးစဲကျွန်းရှိကျေးရွာများမှ ဒေသခံများမှာ ဘေးလွတ်ရာနေရာအသီးသီးသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြကြောင်း သိရသည်။

AA ၏ ထိုးစစ်မှာ ပြည်မအထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာနိုင်ပြီး ရခိုင်ပြည်ကို စစ်ကောင်စီ ဝင်မလာနိုင်အောင် တိုက်ပွဲများဖြန့်ကျက် ဖော်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံ ရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောဆိုကြသည်။

စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းအနီးရှိ နေအိမ်များနှင့်  မြစ်ကမ်းစပ်ရှိနေအိမ်အချို့ကို ဖြိုဖျက်စီးပြီး အဆိုပါ နေရာများတွင် ကတုတ်ကျင်းတူးခြင်း၊ ဘန်ကာများတည်ဆောက်ခြင်းစသည့် ခံစစ်ပြင်ဆင်မှုများကို ပြုလုပ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်အတွင်းရှိ ဆေးရုံ၊ ဆေးပေးခန်းများကို စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းဖြင့် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်လာနေ၍ ဆေးရုံဝန်ထမ်း၊ လူနာနှင့် လူနာစောင့်များအပါအဝင် ဆေးကုသမှုခံယူလိုသူများမှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမလုံခြုံမှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ပြောဆိုကြသည်။

၂၀၂၅ ခု နှစ်ဆန်းမှစတင်ကာ စစ်ကောင်စီက ရခိုင်ပြည်နေရာအနှံ့ကို လေကြောင်းပစ်ခတ်မှု ဆက်တိုက်ပြုလုပ်ခဲ့သဖြင့် နှစ်ပတ်အတွင်း အရပ်သား ၄၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ရခိုင်ပြည်၊ ကျောက်တော်မြို့ပေါ်ရှိ ရပ်ကွက်များနှင့် ဈေးအတွင်းသို့ စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့သဖြင့် အရပ်သား ၈ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ပြီး ၂၇ ဦးခန့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိသွားခဲ့ကြောင်း ကနဦးစုံစမ်းသိရှိရသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ စစ်ဆေးဖမ်းဆီးမှုများ တင်းကြပ်လာခြင်းကြောင့် စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်နယ်မြေတို့တွင် စစ်ဘေးရှောင်နေကြရသည့် ရခိုင်လူငယ်အချို့မှာ ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ လာအို စသည့်နိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာမှုများလည်းမြင့် တက်လာနေသည်။

အာရက္ခတပ်တော်နှင့် ဆက်စပ်သည်ဟုဆိုပြီး မတရားအသင်း ဆက်သွယ်မှု ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇(၁) နှင့် တရားစွဲ ဆိုခံထားရသည့် စစ်တွေမြို့၊ မင်းဂံရပ်ကွက်မှ ဒေသခံ ၁၀ ဦးထက်မနည်းကို စစ်ကောင်စီက ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်စီ ချမှတ်လိုက်ကြောင်း သိရသည်။

အာရက္ခတပ်တော် (ULA/AA) သည် ၎င်းတို့ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားသည့် မြို့၊ ရွာများတွင် မြေမြှုပ်မိုင်းနှင့် စစ်ကျန် လက်နက်အန္တရာယ် ကင်းစင်ရေး အသိပညာပေး၊ လက်ကမ်းစာစောင်ဖြန့်ဝေမှုနှင့် သတိပေး ဆိုင်းဘုတ် စိုက်ထူမှုများကို ပို၍လုပ်ဆောင်လာကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ဒီဇင်ဘာလ ပထမအပတ်ကာစတင်ကာ စစ်တွေ ဒေသကွပ်ကဲမှုစစ် ဌာန ချုပ် (ဒကစ)အပါအဝင် ခလရ ၂၀၊ ခလရ ၂၃၂၊ အမှတ် ၁၂ နှင့် အမှတ် ၃၆ ရဲတပ်ရင်းတို့ကိုပို့ဆောင်ပြီး ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း စစ်တွေ မွတ်ဆလင် အသိုင်းဝိုင်းထံမှ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခများ၊ စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် စစ်ကောင်စီ၏ အတင်းအဓ္ဓမ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ရှောင်တိမ်းရန် မြန်မာနိုင်ငံသားအများအပြားမှာ ရွှေတြိဂံနယ်မြေသို့ ရောက်လာကြပြီး လက်ရှိတွင် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

“စစ်ကောင်စီကတော့ သူတို့ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာက မသိနိုင်အောင် အင်တာနက်ကို ဖြတ်ထားတာ။ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှုဟာ ပြည်သူတွေရဲ့ နားမျက်စိကို ပိတ်လိုက်တာလည်း ဖြစ်သလို စစ်ကောင်စီရဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် နှိပ်စက်မှုမျိုးစုံကိုလည်း အများတကာ မသိနိုင်အောင် ဖုံးဖိနေတာဖြစ်တယ်”