ယခုစာစုတွင် ဖေဖော်ဝါရီ (၁) ရက်နေ့တွင်၊ မြန်မာစစ်တပ်မှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို သိမ်းလိုက်ပြီးနောက်မှသည် ယနေ့အချိန်ထိ ရက္ခိုင်ပြည်ရှိ နိုင်ငံရေးအင်အားစုများနှင့် ပြည်သူများ မည်သို့ရပ်တည်တုန့်ပြန်ခဲ့ကြကြောင်း၊  မည်သည်ကြောင့် ထိုကဲ့သို့ တုန့်ပြန်ခဲ့ကြသည်များနှင့် ကိုယ်ပိုင်သီးခြားဆန်သော ရက္ခိုင်ပြည်နိုင်ငံရေး ရေစီးကြောင်းများမှာ မည်သည်တို့ဖြစ်သည်ကို  သုံးသပ်တင်ပြသွားမည်ဖြစ်သည်။

နောက်တချက်က ဒီဇင်ဘာ ၃၁ အောက်မေ့ဖွယ်အခမ်းအနားကို ကျင်းပရတာဟာ ရခိုင်လူငယ်တွေအနေနဲ့ နှစ်သစ်ကူးနေ့ရက်မှာ သောက်စားမူးယစ်ပျော်ပါးနေကြတာထက် ကိုယ့်ထီးနန်းကျဆုံးတဲ့နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို သတိချပ်စေချင်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

တရွှေ့ရွှေ့နှင့်ပြောင်းလဲလာသော ရက်၊ လ၊ နှစ်တို့သည်ကား ကုန်မှန်းမသိကုန်ဆုံးသွားလေပြီ။ ထို ရက်၊ လ၊ နှစ်တို့၌ အဖြစ်အပျက်များစွာ ရှိခဲ့ကြလိမ့်မည်။ အချို့ကား ပျောက်မှန်းမသိ ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့ပေပြီ။ အချို့မှာ ပါးစပ်ရာဇဝင်အဖြစ် ကျန်ရှိနေတတ်သည်။ အချို့ကား ကမ္ဘာတည်သရွှေ့ သမိုင်းမှတ်တိုင်များအဖြစ် ကျန်ရှိနေမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဆရာမလေးမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မြေပုံမြို့နယ်၊ ချောင်းကြီးကျေးရွာဇာတိဖြစ်သည်။ ရွာအနီးတွင် လက်နက်ကြီးများကျရောက်လာသဖြင့် အသက်အန္တရာယ်ကိုစိုးရိမ်ကာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇွန်လက စစ်တွေမြို့ပေါ်သို့ စစ်ဘေးခိုလှုံရန် မိဘနှစ်ပါးနှင့်အတူရောက်ရှိလာသူဖြစ်သည်။ ဆရာမလေးမှာ စစ်ဘေးရှောင်စခန်း၌ ခိုလှုံနေသည်မှာ ယခုအခါ တစ်နှစ်ကျော်ကြာမြင့်လာပြီဖြစ်သည်။

ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းများထဲတွင်တော့ တွေ့ဖူး ဖတ်ဖူးသည်။ ပြန်ပေးဆွဲသူများက သတ်မှတ်ရက်မတိုင်ခင် ဖမ်းဆီးထားသည့် သားကောင်ကို လိုချင်ပါက ငွေပေးရွေးရမည်တို့ သို့မဟုတ်လျှင် သတ်ဖြတ်လိုက်မည်ဟု ခြိမ်း ခြောက်သည့် လုပ်ရပ်များပါ ဇာတ်ဝင်ခန်းများကို ကြည့်ရှုဖူးသည်။ နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ချိန်က စကားလုံးနှင့် လိုက်အောင် Deadline  ဖြစ်နေသည်။

ပါဋိအဘိဓာန်တွေမှာတော့ ပြည့်တန်ဆာပရိယာယ် ၆ မျိုးပြဆိုပြီး နာဂရသောဘိနိပုဒ်ကို အကြောင်းပြုပြီး မြန်မာလို ယဉ်ကျေးတဲ့ဝေါဟာရ ပြည့်တန်ဆာဆိုပြီး ထွက်ပေါ်လာတာပါ။
နာဂရံပြည်ကို သောဘိနိ တင့်တယ်စေတယ်၊ တန်ဆာဆင်တယ်ဆိုပြီးတော့ ဖော်ပြထားတာကိုတွေ့ရပြီး အခုခေတ်မှာတော့ အပြာမယ်၊ ဖာသည်ဆိုပြီးတော့ အမျိုးမျိုးခေါ်ဆိုကြတာရှိပါတယ်။

“ကိုယ့်ရဲ့သားတစ်ယောက်ကို သွေးအန်ထွက်တဲ့အထိရိုက်တာ အမေတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘယ်လိုခံစားရမလဲ။ အမေတိုင်း ခံစားကြည့်လို့ရတယ်”

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းဆန့်ကျင်မှုကို ဖယ်လိုက်ရင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အဓိကပြဿနာဟာ အာဏာခွဲဝေအုပ်ချုပ်မှုဖြစ်ပါတယ်။ အာဏာဟာ နိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ အသက်သွေးကြောလည်းဖြစ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရယူခဲ့ပြီးတဲ့  (၁၉၄၈) မှာ မြန်မာနိုင်ငံ စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး ဗမာမဟုတ်တဲ့ ကျန်တဲ့တိုင်းရင်းသားတွေ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးကို အသိအမှတ် မပြုလိုတဲ့ ဗမာတိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဒီနေ့ထိ နှစ်ပေါင်းခုနစ်ဆယ်ကြာ နာတာရှည် ပြည်တွင်းစစ်ကို ရင်ဆိုင်နေကြရတာဖြစ်ပါတယ်။

အဓိက ဆိုင်ကယ်သူခိုးတွေရဲ့ လမ်းကြောင်းဟာ စစ်တွေမြို့ရဲ့ စက်ရုံစုရပ်ကွက်နဲ့ သဲချောင်း (မူဆလင်) ကျေးရွာတွေကတဆင့် ပုံစံပြောင်းပြီး နယ်ဖက်တွေကို ပို့နေကြတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နယ်ဖက်ကို တင်ပို့ရာမှာလည်း ရေချမ်းပြင်ဆိပ်ကမ်းနဲ့ ပါဒလိတ်ဆိပ်ကမ်းတွေက အများဆုံးတင်ပို့နေတာလို့လည်း စုံစမ်းသိရှိရပါတယ်။

ရခိုင်ဒေသသည် ကွန်ဖက်ဒရိတ်ပြည်ပင်ရှိစေ၊ လွတ်လပ်သော နိုင်ငံပင်ဖြစ်လာပါစေအုံး မြန်မာ၊ ဘင်္ဂလား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်တို့နှင့် အကျိုးစီးပွားပေါင်းများစွာ ချိတ်ဆက်နေသည်ကကား ပြောင်းလဲသွားမည်မဟုတ်ပေ။ သို့သော်လည်း ဤအချက်တွင် ရခိုင်ဒေသသည် ကမ်းရိုးတမ်းဒေသဖြစ်သည့်အတွက် အားသာချက်များစွာ ရှိနေသည်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်ပေသည်။ ဘင်္ဂလားသည် တရုတ်၏ စီးပွားဖက်နိုင်ငံရေးဖြစ်သည့်အတွက် တရုတ်၏အကျိုးစီးပွားများစွာ တည်ရှိနေသော ရခိုင်ဒေသအတွက် မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းဖြစ်လာနိုင်သော အနေအထားတွင် ရှိနေပေသည်။

ဦးလှကြီး၏ နေအိမ်ခြံဝင်းထဲသို့ဝင်လိုက်သည်နှင့် ကျောက်ဆစ်လက်ရာ၏ အငွေ့အသက်များကို ခံစားမိစေသည်။ ၎င်း၏နေအိမ်ခြံဝင်းအတွင်းတွင် ကျောက်သားများပေါ်၌ထုဆစ်ထားသည့် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်ပုံများ၊ နတ်ရုပ်၊ နတ်ဘီလူးရုပ်၊ ဗျာလ္လရုပ်၊ ရှေးခတ်ဝတ်စားဆင်ယင်မှုပုံစံများ စသည့်ကျောက်ဆစ်လက်ရာကြီးငယ်တို့ အစီအရီရှိနေကြသည်။

ဒီရေတံခွန်ကြီးဝန်းကျင်မှာ အတိတ်တချိန်က သမိုင်းဝင်စိုင်းတင်မြို့ကြီးရှိခဲ့တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ အဲဒီမြို့ဟာ ရခိုင်သမိုင်းမှာထင်ရှားခဲ့တဲ့ ကစ္ဆပဒနီ၏ လက်ဝဲ(၉၉)မြို့စာရင်းမှာပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ သမိုင်းဝင်စိုင်းတင်မြို့ကြီးကို အပိုင်စားခဲ့ရတဲ့မြို့စားတွေထဲက ထင်ရှားတဲ့မြို့စားတွေမှာဆိုရင် မြောက်ဦးဘုရင် မင်းဘာကြီးရဲ့သား အိမ်ရှေ့စံ မင်းဖလောင်း၊ ရခိုင့်စာဆိုတော်ကြီး ဥက္ကာပျံ၊ ရခိုင့်စာဆိုအမတ်ကြီး ရွှေသဲ၊ အမတ်ကြီး ရွှေသဲရဲ့ဇနီး သီရိမလ္လာမိပန်းရံနဲ့ ဗိုလ်ချင်းပြန်တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။

ငွေကြေးအရင်းအနှီးနည်းမည့် နောက်ထပ်အလုပ်တစ်ခုကို စဉ်းစားကြံဖန်ရာမှ စစ်တွေမြို့၊ ကျောင်းတက်လမ်းရပ်ကွက်ရှိ ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရားကြီးလမ်းတစ်လျှောက်တွင် ကောက်ညှင်းထုပ်၊ မြေပဲလှော်များကို ရောင်းချရန်အစပြုလာခြင်းဖြစ်ပေသည်။ မြေပဲလှော်ရောင်းသည့်အလုပ်မှာ အဆင်ပြေသဖြင့် ဆက်လက်ရောင်းချရန် ဆုံးဖြတ်ဖြစ်ခဲ့လေသည်။

အမှန်တကယ်တွင် ညောင်ရေသွန်းရန်လာကြသည့် အမျိုးသမီးများလည်း မမှားသကဲ့သို့ ညောင်ပင်အောက်တွင် ဆွေးနွေးနေကြသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များလည်းမမှားပေ။ ထိုနေ့ထိုရက်သည် မြန်မာပြက္ခဒိန်အရဆိုလျှင် ကဆုန်လပြည့်နေ့ဖြစ်ပြီး ရခိုင်ပြက္ခဒိန်အရဆိုလျှင် ကဆုန်လပြည့်နေ့မဟုတ်သေးပေ။ ထို့ကြောင့် တစ်ချို့က မြန်မာပြက္ခဒိန်ကိုသာ လက်ဝယ်ပိုင်ဆိုင်သိမ်းဆည်းထားပြီး ကဆုန်လပြည့်နေ့ဟုဆိုကာ ညောင်ရေသွန်းရန်လာကြခြင်းဖြစ်သည်။

ယခု(၂၀၂၁)မှာ မြန်မာနိုင်ငံအာဏာကို စစ်တပ်ကသိမ်းယူလိုက်မှုဟာ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း စစ်တပ်ကနိုင်ငံအာဏာကို တတိယအကြိမ်သိမ်းယူလိုက်ခြင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီမှာ ဗြိတိသျှဆီက လွတ်လပ်ရေးရယူခဲ့တဲ့မြန်မာနိုင်ငံဟာ (၁၉၆၂)မတ်လ ၂ ရက်နေ့မှာ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းက ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုအစိုးရကိုဖြုတ်ချကာ နိုင်ငံအာဏာကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ်သိမ်းယူခဲ့ပြီး ဆယ့်နှစ်နှစ်ကြာ အာဏာရှင်စနစ်နဲ့အုပ်ချုပ်ကာ (၁၉၇၄)မှာ (၁၉၄၇)ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုဖျက်သိမ်းပြီး မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီကိုတည်ထောင်ကာ တစ်ပါတီအာဏာရှင်စနစ်နဲ့ ဆက်လက်အုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။

“ငါ သေသွားရင်လည်း ညည်းတို့တွေ ဒီအလုပ်ကိုဆက်လုပ်စေချင်တယ်”ဟု အဘွားက သားသမီးများကို ရေဆက်လက်လှူဒါန်းရန် မကြာခဏမှာကြားလေ့ရှိသည်ဟု သားငယ်ဖြစ်သူ ကိုထွန်းထွန်းနိုင်ကပြောသည်။

အချင်းအဝိုင်း ၁၄ လက်မနဲ့ အရှည် ၂၈ လက်မရှိတဲ့စည်ကို စည်တော်အကြီးဆုံးလို့သတ်မှတ်ပြီး အချင်းအဝိုင်း ၁၁ လက်မနဲ့ အရှည် ၂၆ လက်မအရွယ်ရှိတဲ့စည်ကို စည်တော်အငယ်ဆုံးလို့သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ အကြီးဆုံးစည်တစ်လုံးကို ဈေးနှုန်း(၂)သိန်းရှိပြီး အငယ်ဆုံးစည်တစ်လုံးကို ဈေးနှုန်း(၁)သိန်းခွဲရှိပါတယ်။

ဖွံ့ဖြိုးနယ်ပယ် ၅ ခုမှာ (၁) ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဖွံ့ဖြိုးမှု(Physical Development) ၊ (၂) ဉာဏဖွံ့ဖြိုးမှု (Cognitve Development)၊ (၃) စာရိတ္တဖွံ့ဖြိုးမှု (Ethic Development) ၊ (၄) လူမှုဖွံ့ဖြိုးမှု (Social Development)နှင့် (၅) စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာဖွံ့ဖြိုးမှု (Emotional Development)တို့ ဖြစ်သည်။ မူလတန်းပညာရေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ပေးခြင်းလည်း ဖြစ်ပေသည်။ မူကြိုကျောင်းများကို ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာနအောက်တွင်မထားရှိဘဲ လူမူကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်တွင်သာ ထားရှိသည်။

ကျန်းမာရေးမကောင်းသောလူနာများအား ဆေးရုံတက်နိုင်ရန်အတွက် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ စခန်းရှိ ပျက်စီးယိုယွင်းနေသော အိမ်သာများအား ပြုပြင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ကိုဗစ်ပြင်းထန်သည့်ကာလက စားဝတ်နေရေးအဆင်မပြေသည့် မိသားစုအချို့နှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုအချို့အား ထောက်ပံ့ငွေများ ပေးအပ်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ အရေးပေါ်သွေးလိုအပ်နေသော လူနာများအတွက်လည်း သွေးလှူဒါန်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။