တောဖျားချောင်းဒေသတွင် ရွာပေါင်း ၂၀ ကျော်ရှိပြီး ကျန်းမာ‌ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ပိုးရွှီပြင်တိုက်နယ်ဆေးရုံကို အဓိကအားထားနေရကာ အဆိုပါ ဆေးရုံတွင်လည်း ဆေးဝါးပြတ်လပ်လျက် ရှိနေသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် စတင်ခဲ့သော ရခိုင်စစ်မျက်နှာတွင် ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝအပါအဝင် မြို့နယ် ၁၈ ခုရှိသည့်အထဲမှ ၁၄ ခုကို AA က သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ 

သံတွဲ - ဂွလမ်းပေါ်ရှိ ၅၆၃ တပ်ရင်းမှ လက်နက်ခဲယမ်းတစ်ချို့ကို သိမ်းဆည်းရမိပြီး စစ်ကောင်စီတပ်သား တစ်ချို့ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ကာ ကျန်တပ်သားများမှာ ခမရ ၅၆၂ သို့ တပ်ဆုတ်ခွာ ပူးပေါင်းသွားကြောင်း သိရသည်။

ယစ်မျိုးကုန်များအား ရောင်းချခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်းနှင့် သောက်သုံးခြင်းများကို ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်မှစ၍ လုံးဝ ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းဖြစ်၍ ရောင်းချသောက်သုံးပါက ထိရောက်စွာ အရေးယူသွားမည်ဟု AA က ဆိုထားသည်။

AA သည် စစ်တွေနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဆက်စပ်နေသည့် ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရသေ့တောင်၊ ပေါက်တောမြို့နယ်တို့ကို သိမ်းပိုက်ပြီးချိန်မှစ၍ စစ်တွေကို ဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ထားသည်။ AA တပ်ဖွဲ့ဝင်အချို့မှာလည်း စစ်တွေမြို့နယ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်လှုပ်ရှားနေပြီး စစ်ကောင်စီနှင့် မကြာခဏ ထိတွေ့တိုက်ပွဲငယ်များ ရှိနေသည်။ 

လက်ရှိတွင် နပခဌာနချုပ်တစ်ခုသာ ကျန်ရှိတော့ပြီး အာရက္ခတပ်တော်က ထိုးစစ်အရှိန်မြှင့် တိုက်ခိုက်နေ၍ နပခဌာနချုပ်မှာလည်း မကြာခင် AA လက်ထဲကျရှုံးတော့မည့် အခြေအနေဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် မိုးရာသီက ဓာတ်မြေဩဇာဈေးနှုန်း အလွန်ကြီးမားသဖြင့် တောင်သူအများစုမှာ ဓာတ်မြေဩဇာကို လုံလောက်စွာ သုံးစွဲနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ကြပေ။ ယင်းအပြင် ဇူလိုင်၊ ဩဂုတ်လအတွင်း ရေကြီးရေလျှံမှုကြောင့် လယ်ဧကထောင်နဲ့ချီ ပျက်စီးခဲ့ရသဖြင့် စပါးများကို နောက်တစ်ကြိမ် အစားထိုး စိုက်ပျိုးခဲ့ရသည်။

စစ်ကောင်စီက ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တင်အောင်စန်းကို ရာထူးမှဖယ်ရှားပြီး (ကြည်း၊ ရေ၊ လေ) ညှိနှိုင်းကွပ်ကွဲရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မောင်မောင်အေးကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ခန့်အပ်လိုက်ကြောင်း ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။ 

“ကျောက်ပန္ဒူနားကနေ ကြည့်ရင်တော့ နေဗီကို မြင်ရတယ်။ သူတို့ ငါးယောက်က ငါးရှာပြီး ပြန်လာတာမှာ လက်နက်ကြီးပစ်တာနဲ့တိုးတော့ နှစ်ယောက်က လက်နက်စမှန်လို့ ဒဏ်ရာရသွားတယ်” ဟု ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ 

အဆိုပါလမ်းကြောင်မှာ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသည့် ဂွမြို့သို့ စစ်အင်အားအလုံးအရင်း ဖြည့်တင်းနေသည့် စစ်ကောင်စီ၏ အဓိက လမ်းကြောင်းတစ်ခုဖြစ်၍ ယင်းလမ်းကြောင်းကို AA ထိန်းချုပ်လိုက်ပါက စစ်ကောင်စီအတွက် ဆုံးရှုံးမှု ကြီးမားသွားမည် ဖြစ်သည်။  

အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှစ၍ ချမှတ်ထားခဲ့သည့် မြန်မာ့အရေးဖြေရှင်းချက် အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက် ငါးရပ်မှာ ယနေ့တိုင် လုံးပန်းနေသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်း ဖြေရှင်းနိုင်ရန် အာဆီယံကို အားကိုး၍ မရနိုင်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအကဲခက်တို့က ရှုမြင်ကြသည်။

ဧရာဝတီတိုင်း၊ ပုသိမ်ခရိုင်ရှိ ချောင်းသာမြို့နှင့် ရွှေသောင်ယံမြို့၌ ယာယီနေထိုင်နေသည့် ရခိုင်စစ်ဘေးရှောင် တစ်ထောင်ခန့်ကို စစ်ကောင်စီက တစ်ပတ်အတွင်း အပြီးပြောင်းရွှေ့ခိုင်းထား၍ အခက်ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ နယ်ခြားစောင့်တပ်များ အသုံးပြုခဲ့သည့် အဆောက်အအုံတစ်ခုတွင် WFP တံဆိပ်ပါ ရိက္ခာအိတ်များ တွေ့ရှိရကြောင်းကို သတင်းများအရ သိရပြီး ထိုအရပ်ဒေသသို့ သွားရောက်ရန်ခက်ခဲ၍ ဖြစ်စဥ်အသေးစိတ်ကို အတည်မပြုနိုင်သေးကြောင်း WFP က ထုတ်ပြန်သည်။  

၁၁/ မှတ်ပုံတင် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် စစ်ဘေးရှောင်များသည် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များတွင် တင်းကျပ်စွာ စစ်ဆေးခံရသည့်အပြင် ကြမ်းတမ်းစွာ ပြောဆိုခံရခြင်းများအထိ ဖိနှိပ်ခံနေရကြောင်း ပြောဆိုကြသည်။

ကုန်တန်း၊ ရွာကြီးမြောက်၊ ရွှေပြား၊ လမ္မတော်၊ ရွှေပြည်သာ စသည့် ရပ်ကွက်များရှိ လူမရှိသော နေအိမ်များကို စစ်ကောင်စီက ဖောက်ထွင်းဖျက်ဆီးမှုများ လုပ်ဆောင်နေခြင်း ဖြစ်သည်။ 

စစ်တွေမြို့ရှိ စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းမှ ပစ်ခတ်လိုက်သည့် လက်နက်ကြီးကျရောက်မှုကြောင့် ပဒေသာရွာတွင် စစ်ဘေးရှောင်နေသည့် စစ်တွေမြို့နယ်မှ ဦးမောင်ယဉ်သာ(၅၈) နှစ်မှာ ဉီးခေါင်းပြတ်ထွက်ကာ ပွဲချင်းပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ 

အထောက်အထားများအား သက်တမ်းတိုးရန် ထိုင်းဘတ်ငွေတစ်သောင်း (မြန်မာငွေ ၁၃ သိန်း)နှင့်အထက် ကုန်ကျမည်ဖြစ်၍ ငွေကြေးမတတ်နိုင်သည့် အလုပ်သမားများမှာ အခက်ကြုံနေကြရသည်။ 

နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် AA က တောင်ကုတ်မြို့ကို ထိန်းချုပ်ပြီးနောက် စကခ (၅) ဌာနချုပ်ကို ဆက်လက် ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့သည်။ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေချိန် ဒီဇင်ဘာလပထမပတ်တွင် ဗိုလ်မှူးချုပ် ကောင်းမြတ်နှင့် အဖွဲ့သည် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကို လူသားဒိုင်းကာအဖြစ် ခေါ်ဆောင်ကာ ထွက်ပြေးသွားခြင်းဖြစ်သည်။

ခမရ (၅၆၃) တပ်ရင်းအနီးရှိ ဂွမြို့မရပ်ကွက် အလယ်ရွာ၊ ကမ်းခြေဦးကျေးရွာနှင့် အနီးတဝိုက်ကို ဒီဇင်ဘာ ၁၆ နံနက်ပိုင်းတွင် လေကြောင်းဗုံးကြဲခြင်း၊ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်ခဲ့မှုကြောင့် မီးလောင်သွားခြင်း ဖြစ်သည်။