အမေရိကန်၊ နေတိုးတို့နှင့် ညှိနှိုင်းရန်အတွက် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်များ ချမှတ်ရေးဆွဲထားသည့် သဘောတူညီချက် မူကြမ်းတစ်ရပ်ကို ရုရှားက အမေရိကန်သို့ ပေးပို့လိုက်ကြောင်း ကရင်မလင်က ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းတွင် ကြာသပတေးနေ့က တိုက်ခတ်ခဲ့သည့် တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းကြောင့် သေဆုံးသူအရေအတွက်သည် လက်ရှိအချိန်အထိ ၂၁ ဦးရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်တာဝန်ရှိသူများ၏ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားပြီး အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်တွင် လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားနေသည့် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (PLA) တပ်ဖွဲ့ဝင်ငါးဦးအား မြန်မာဘက်က အိန္ဒိယသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်လိုက်ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် မိမိနိုင်ငံမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပရက်ဆော့ခွန်ကို ခန့်အပ်မည်ဟု ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားလိုက်ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေသည် ပြီးခဲ့သော အင်္ဂါနေ့၌ ၈၀၀,၀၀၀ အထိ ရှိသွားပြီဖြစ်ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ သေဆုံးသူများအနက် အရေအတွက် ၂၀၀,၀၀၀ ကျော်သည် ကာကွယ်ဆေး ရရှိပြီးမှ သေဆုံးခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် နိုင်ငံအများသို့ ပစ္စည်းဖြန့်ချိရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲများနှင့်အတူ အဆိုပါနိုင်ငံများတွင် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုနှုန်း လျော့ကျလာမှုတို့ကြောင့် အလျှံအပယ် သောင်တင်နေသည့် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးများကို တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရန် ကြိုးစားနေရသည်ဟု ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဟေတီနိုင်ငံတွင် အင်္ဂါနေ့က လောင်စာဆီများ သယ်ဆောင်လာသော ထရပ်ကားတစ်စီး ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၆၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

သမ္မတဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် မြန်မာစစ်အုပ်စုအပေါ် ဖိအားပေးနိုင်ရေးအတွက် ပြင်းထန်သည့် ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုအသစ်များ ချမှတ်ရန် တွက်ဆလျက်ရှိကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားလိုက်ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကိုဗစ်ကာလအတွင်း တောင်ကိုရီးယားတွင် သေဆုံးမှုအမြင့်ဆုံးအဖြစ် အင်္ဂါနေ့အစောပိုင်း ၂၄ နာရီအတွင်း ကိုဗစ်လူနာ ၉၄ ဦးအထိ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ အရေးပေါ်ကုသပေးနေရသူလည်း ၉၀၆ ဦးအထိ ရှိနေကြောင်း တောင်ကိုရီးယား ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးဌာနက ထုတ်ပြန်သည့် အချက်အလက်များကို ကိုးကားပြီး အေပီက ဖော်ပြသည်။

ပြင်သစ်ပိုင် နယူးကယ်လီဒိုးနီးယားဒေသ၌ ပြီးခဲ့သောတနင်္ဂနွေနေ့က ကျင်းပသည့် ဆန္ဒခံယူပွဲတွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်ရန် တစ်ခဲနက် မဲဆန္ဒပေးရွေးချယ်ခဲ့ကြကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ တောင်ပစိဖိတ် ဒေသတစ်ဝိုက်က အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေကြသည့် ဤဆန္ဒခံယူပွဲကို သီးခြားလွတ်လပ်ရေး လိုလားသော အင်အားစုများက သပိတ်မှောက်ထားသည့် ကြားမှ ဆက်လက်ကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် ကိုဗစ်နှင့်ဆက်နွယ်သည့် ရောဂါများဖြင့် ဆေးရုံတက်ရောက် ကုသမှုများ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာနေသည့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်ဆေးထိုးပြီးကြောင်း ထောက်ခံစာအတု ၄၀၀ ခန့် ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည့် ကွန်ရက်တစ်ခုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိကြောင်း ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ထုတ်ပြန်သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်သည် ၎င်း၏ အရှေ့တောင်အာရှ ခရီးစဉ်အတွင်း ပထမဆုံးအဖြစ် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသို့ ယနေ့ (ဒီဇင်ဘာ ၁၃) ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းရှိ ပြည်နယ်အချို့တွင် သောကြာနေ့ညက ပြင်းထန်လေဆင်နှာမောင်းများ အရေအတွက် ဒါဇင်နှင့်ချီ တိုက်ခတ်ခတ်မှုကြောင့် လက်ရှိအချိန်အထိ သေဆုံးသူစုစုပေါင်း ၈၄ ဦး ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတောင်ပိုင်း၌ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူများကို တင်ဆောင်လာသော ကုန်တင်ယာဉ်တစ်စီး ကြာသပတေးနေ့က တိမ်းမှောက်မှုကြောင့် အနည်းဆုံး ၅၄ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ယခုဖြစ်ရပ်သည် မိမိတို့၏ အသက်ကိုရင်း၍ အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိရန်ကြိုးစားကြသော ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူများ ပါဝင်သည့် အဆိုးဝါးဆုံးသော မတော်တဆမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။

အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် ပြင်းထန်ဆိုးရွားသော လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ကျူးလွန်နေသည့် မြန်မာစစ်တပ်နှင့် ဆက်စပ်သော အဖွဲ့အစည်းလေးခုကို အမေရိကန်၊ ယူကေနှင့် ကနေဒါတို့ ပူးပေါင်းပြီး ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုအသစ်များ ချမှတ်လိုက်ကြောင်း အဆိုပါနိုင်ငံများက ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက်များအရ သိရသည်။

မိမိတို့၏ ကိုဗစ်ထပ်ဆောင်းအားဖြည့်ဆေး(Booster)သည် လက်ရှိ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပျံ့နှံ့နေသည့် အိုမီခရွန်ကိုဗစ်မျိုးကွဲအား အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထိရောက်သောကာကွယ်မှု ပေးနိုင်ကြောင်း ဓာတ်ခွဲခန်းစမ်းသပ်မှုများအရတွေ့ရသည်ဟု ဖိုက်ဇာနှင့် BioNTech ကုမ္ပဏီတို့က ပြောကြားလိုက်သည်။

ဥရောပဒီဇိုင်းဖြစ်သည့် တိုက်ပန်(Taipan)ရဟတ်ယာဉ်များကို အသုံးပြုမှုရပ်တန့်ပြီး ပိုမိုစိတ်ချရသည့် အမေရိကန်ထုတ် ဘလက်ဟော့(Blackhawk)နှင့် ဆီးဟော့(Seahawk) ရဟတ်ယာဉ်များဖြင့် အစားထိုးအသုံးပြုရန်စီစဉ်နေသည်ဟု သြစတြေးလျစစ်တပ်က သောကြာနေ့တွင်ပြောကြားကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် အကျဉ်းကျနေသော သတင်းသမားအရေအတွက်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၌ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သတင်းသမားများ အကာအကွယ်ပေးရေး ကော်မတီ (CPJ) က ထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာသစ် တစ်စောင်၌ ဖော်ပြထားသည်။

လာမည့်နှစ်တွင် အာဆီယံဥက္ကဌဖြစ်လာတော့မည့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် တရုတ်နှင့် အဆက်အဆံရှိနေသည့်အပြင် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများပါ ရှိနေသဖြင့် ၎င်းနိုင်ငံသို့ လက်နက်ရောင်းချခြင်း မပြုရန် တားမြစ်မိန့်တစ်ရပ်အား အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ထုတ်ပြန်လိုက်ကြောင်း ဘလွန်းဘက်သတင်းဌာနက ဖော်ပြသည်။