မြန်မာနိုင်ငံသို့ အီရန်လေယာဉ်များဆင်းသက်မှု ရှိခဲ့ပြီးနောက် အီရန်နှင့်မြန်မာအကြား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လျှို့ဝှက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ရှိနေသည် ဆိုသော ထင်ကြေးများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ရှိနေသော မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် လက်နက်ရောင်းချခွင့်များ ပိတ်ပင်ရန် နိုင်ငံတကာတောင်းဆိုမှု မြှင့်တက်နေချိန်မှာပင် အီရန်က လက်နက်များရောင်းချနေခြင်း ဖြစ်နိုင်ချေကိုလည်း တွက်ချက်လာကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားလာနေသည့်အတွက် လက်ရှိလည်ပတ်နေသော လုပ်ငန်းများအား ရပ်ဆိုင်းတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း စွမ်းအင်ကုမ္ပဏီကြီးများဖြစ်သည့် တိုတယ် နှင့် ချက်ဗရွန်ကုမ္ပဏီတို့က ပြောကြားလိုက်သည်။

မြန်မာ့အကျပ်အတည်းကြီး ပိုမိုဆိုးရွားမလာအောင် ထိုင်းနိုင်ငံက ကူညီပေးရန် ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ် နိုလင်းဟေဇာက တနင်္လာနေ့တွင် တောင်းဆိုလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ စတင်လာပြီးနောက်ပိုင်း လွန်ခဲ့သည့်စုနှစ်များ အတွင်း တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်သူများလှိုင်းလုံး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ပြီး အထည်ချုပ်စက်ရုံများ ဖွင့်လှစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။ ကိုဗစ်ကူးစက်ရောဂါ မတိုင်ခင်ကဆိုလျှင် အထည်ချုပ်တင်ပို့မှုက မြန်မာ့ကုန်သွယ်မှုစုစုပေါင်း၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့သည်။

အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက်များအား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မပြုလုပ်သရွေ့ မြန်မာစစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များအား အာဆီယံအစည်းအဝေးများသို့ တက်ရောက်ခွင့်မပြုဘဲ ထားသင့်သည်ဟု စင်္ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းက ပြောကြားလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CCP) သည် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသော ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ NLD ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်တဦးကို တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ရန် ပြီးခဲ့သောနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်က စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော နိုင်ငံအနှံ့မှ ပြန့်ကျဲနေသော တော်လှန်ရေးအင်အားစုများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက မြန်မာစစ်တပ်၏ ပစ်ခတ်အင်အားက သာလွန်ကောင်းမွန်နေနိုင်ပါသည်။ သို့သော် ဆိုက်ဘာနည်းပညာရပ်ဝန်းတွင်မူ နည်းပညာတတ်ကျွမ်းသူများရှိသည့် ဒီမိုကရေစီ လိုလားသည့် အင်အားစုများဘက်က အသာစီးရနေခဲ့သည်။

ယခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းပိုင်းက မြန်မာနိုင်ငံတွင်စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ခဲ့ပြီး တကမ္ဘာလုံး၏အာရုံက မြန်မာနိုင်ငံ အပေါ်ကျရောက်ခဲ့သည်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အရပ်သားများစွာ သေဆုံးခဲ့သလို ဖမ်းဆီးခြင်းခံခဲ့ရသည်။ တချို့ကတော့ ဘယ်ရောက်နေမှန်းမသိရ။ မြန်မာအာဏာသိမ်းမှုက ထိုနေရာမှာပင်ပြီးမသွားခဲ့ပါ။ အရှေ့တောင် အာရှ ထိုဒေသတခွင်လုံးတွင် ဒီမိုကရေစီ နောက်ကြောင်းပြန်ဆုတ်ခြင်း တိမ်တိုက်မည်းများ ဖုံးလွှမ်းနေပါသည်။

မြန်မာစစ်တပ်က ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးကိုသာ အရေးစိုက်နေရချိန်၌ PDF များကို တိုက်ခိုက်ပေးထားသော အိန္ဒိယသူပုန်များသည် လွတ်လပ်ခွင့် ရထားသောကြောင့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်သည် ယခင် အခြေအနေများဆီ ပြန်ရောက်သွားဖို့ အန္တရာယ်ကလည်း ကြီးမားနေပါသည်။

ပြီးခဲ့သောရက်ပိုင်းကပဲ နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဆူပူအောင်လှုံ့ဆော်မှုနှင့် ကိုဗစ်စည်းကမ်းဖောက်ဖျက်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ် ချမှတ်ခဲ့လေသည်။ ၎င်းအပြင် နောက်ထပ်အမှု ၉ မှု သူမရင်ဆိုင်နေရသေးသည်။ သူမကိုစွဲဆိုထားသောအမှုများအားလုံးမှ ကွင်းလုံးကျွတ်လွတ်နိုင်ခဲ့မည်ဆိုလျှင်တောင် မြန်မာစစ်အုပ်စုဘက်ကမူ အမှုတစ်ခုမဟုတ်လျှင် နောက်ထပ် အမှုတခုခုဖြင့် တရားစွဲကြလိမ့်မည်ကတော့ အမှန်တရားဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးသက်ဆိုးရှည်နေသရွှေ့ သူမဘဝ၏ လက်ကျန်အချိန်များကို ထောင်ထဲမှာပင်ကုန်ဆုံးရပေလိမ့်မည်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဖေဖော်ဝါရီ အာဏာအပြောင်းအလဲ ဖြစ်စဉ်တည်းက ပြည်တွင်း ပဋိပက္ခတွေဟာ ပရမ်းပတာ ဖြစ်ပျက်နေပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ပြည်တွင်း ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုတွေကို နှိမ်နင်းဖို့ ကြိုးစားနေပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာ စီးပွားရေးကလည်း ကပ်ဆိုက်နေပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်သည် နိုင်ငံအနောက်မြောက်ပိုင်း ချင်းပြည်နယ်တွင်လည်း တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အားများ တိုးမြှင့်ချထားပြီး နယ်မြေရှင်းလင်းရေးများ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ကုလကိုယ်စားလှယ်က ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီအရေး ထောက်ခံသည့် ပါတီများသည် သူတို့၏ အထင်ကရခေါင်းဆောင်များ မရှိဘဲ ရပ်တည်နိုင်ကြသလား ဆိုသည်မှာလည်း မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆိုလျှင် ဗမာမဲဆန္ဒရှင် သန်းပေါင်းများစွာသည် ဒေါ်စုအတွက် မဲပေးခြင်းလား၊ သူမ၏ပါတီအတွက် မဲပေးခြင်းလား ဆိုသည်ကို ကွဲကွဲပြားပြား မရှိကြတော့သည့် အဆင့်အထိ ဒေါ်စု၏ အရှိန်အဝါလွှမ်းမိုးမှုမှာ ပါတီနှင့် တစ်သားတည်းကျခဲ့သည်။

မြန်မာ့ပြည် မြေပြန့်ဘက်တွေမှာ ဇူလိုင်လကစပြီး ကိုဗစ်တတိယလှိုင်း ရိုက်ခတ်လာချိန်မှာ ကေအိုင်အေဟာ ပြည်သူတစ်သောင်းခန့်ကို ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပေးထားပါတယ်။ ကေအိုင်အေထိန်းချုပ်ရာ လိုင်ဇာက ပြည်သူတွေကို တရုတ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပေးတာဖြစ်တယ်လို့ ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူက ပြောပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်အား တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် လက်နက်ကိုင်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်ကြရန် NUG အစိုးရ၏ တိုက်တွန်းချက်အပေါ် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

PDF များဘက်ကလည်း ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်း မဟုတ်လျှင်တောင် ပြန်တိုက်နိုင်အောင် ကြိုးစားခြင်းများ ရှိပြီး  မကြာခဏဆိုသလို ကိုယ့်သဘောနှင့်ကိုယ် အကြမ်းပတမ်း ရက်စက်မှုများ ရှိသည်။

မြန်မာပြည်သူတွေဟာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ကပ်ဘေးကြီးနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ပြည်သူ အမြောက်အများဟာ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရမှုတွေ၊ စီးပွားရေးနဲ့ အစာရေစာ  မလုံလောက်တဲ့ ပြဿနာ၊ သေလောက်တဲ့အထိ ဒုက္ခပေးနိုင်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ဘေးကြီးကို ယိုင်လဲနေတဲ့ ကျန်းမာရေးစနစ်နဲ့ ရင်ဆိုင်ရတာတွေ ရှိနေပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှု စုစုပေါင်းသည် သြဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့တွင် သန်း ၂၀၀ ပြည့်သွားပြီဖြစ်ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီ သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယူကေသည် လက်ရှိအချိန်၌ မြန်မာစစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ထားသည်။ ယူကေအစိုးရက သံရုံးယာယီတာဝန်ခံအား ပုံစံတစ်မျိုးမျိုးဖြင့် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါက ယူကေ၏ လက်ရှိရပ်တည်ချက်နှင့် ကိုက်ညီဦးမည်လား။ ယူကေလူထုက ဤလုပ်ရပ်ကို လက်ခံမည်လား။ ယခုလို သံတမန်ရေးရာ ခွထိုင်ခြင်းက မြန်မာအပေါ် အခြားနိုင်ငံများ၏ သံတမန် ဆက်ဆံရေးကို မည်ကဲ့သို့ သက်ရောက်မည်နည်း။