တစ်ချိန်တည်းတွင် မြေပြင်သတင်းအချက်အလက်များအရ ရခိုင်နှင့် ချင်းပြည်နယ်များတွင် တပ်မတော်မှ “နယ်မြေရှင်းလင်းရေး” ဟုဆိုသည့်  လုပ်ရပ်များ ဆောင်ရွက်နေဆဲဖြစ်ပြီး အာဏာပိုင်များ၏ လူအခွင့်အရေး အပေါ် ဗြောင်ကျကျ မထီမဲ့မြင်ပြုမှုများ ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အကြမ်းဖက်မှုများ အရှိန်မြင့်လာခြင်းနှင့် နိုင်ငံတွင်း ကိုရိုနာကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုအရေး အကျိုးသက်ရောက်ပုံကို ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ဗီဒီယိုကွန်ဖရင့်ဖြင့် ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အိန္ဒိယရဲ့ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာပြီဖြစ်တဲ့ အရှေ့မျှော် ပေါ်လစီကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ အောင်မြင်မှုတစ်ချို့ ရှိနေပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်မှာ ကွန်ဂရက်ပါတီအစိုးရက စတင်ဖွင့်ဟခဲ့တဲ့ ဒီပေါ်လစီ ဟာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် နရန်ဒရာမိုဒီ ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရလက်ထက်မှာ အရှေ့သို့ ခြေဆန့်ခြင်းဆိုတဲ့ ပေါ်လစီအဖြစ် အားကောင်းမောင်းသန် ပေါ်ထွက်ခဲ့တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အသစ်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည့် နာဂအမျိုးသားပါတီ (NNP) သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်း၌ ကျင်းပမည့် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် နာဂလူမျိုးများ၏ မဲရရှိရန် ရည်မှန်းထားသည်။ ဥက္ကဋ္ဌရှုမောင်က ၎င်းတို့ အာဏာရသည့်ချိန်တွင် ဥပဒေဘောင်အတွင်းမှ အပြောင်းအလဲ ဖော်ဆောင်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ်တို့တွင် အရပ်သားသေဆုံးမှုများ မြင့်တက်လာသဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ) အကြား တိုက်ပွဲများ အရှိန်မြင့်တက်လာခြင်းကို အဆုံးသတ်ရန် ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးရုံးက တောင်းဆိုလိုက်သည်။

အိန္ဒိယစစ်တပ်ဟာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းက အေအေ အခြေစိုက်စခန်းတွေကို ဖြိုခွဲဖို့အတွက် “နေထွက်ချိန်စစ်ဆင်ရေး” ကို ဆင်နွှဲခဲ့ပါတယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးအပြီးမှာတော့ အေအေဟာ အိန္ဒိယရဲ့အကျိုးစီးပွားတွေကို ပုံမှန်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရှိလာပါတော့တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် နိုဝင်ဘာလကဆိုရင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသား ၅ ယောက်ဟာ NLD လွှတ်တော်အမတ်တစ်ယောက်နဲ့အတူ ပြန်ပေးဆွဲခံခဲ့ရပါတယ်။

ဧပြီလ ၁၃ ရက်နေ့တွင်မူ ကျောက်ဆိပ်ကျေးရွာရှိ လမ်းမပေါ်၌ အလောင်းများပြန့်ကြဲနေသော ဓာတ်ပုံအချို့ အင်တာနက်ပေါ်တွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။ တပ်မတော်အခြေစိုက် စခန်းမှ ပစ်ခတ်လိုက်သော လက်နက်ကြီးကြောင့် ရွာသား ၈ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူများက ပြောကြသည်။ တပ်မတော်ကမူ အဆိုပါဓာတ်ပုံနှင့် သတင်းများသည် သတင်းတုများသာဖြစ်ကြောင်း ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

နှစ်ပေါင်းရှည်ကြာစွာ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သော ပဋိပက္ခများနှင့်အတူ အစိုးရနှင့် တပ်မတော်၏ မူဝါဒများကြားတွင် ဒုက္ခသည်များသည် လူထုကျန်းမာရေးအကူအညီ မရရှိဘဲ ဖြစ်နေရသည်ဟု လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ (Human Rights Watch) ၏ အာရှဒါရိုက်တာ ဘရက်အက်ဒမ်က ပြောကြားသည်။

တပ်မတော်သည် လက်ရှိအချိန်၌ နိုင်ငံတော်၏ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတွင် ပြည်သူများအတွက် မားမားမတ်မတ်ရပ်တည်ပေးသည့် နေရာကို ဝင်ရောက်လာခဲ့သလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ အရပ်သားအစိုးရသည်လည်း ၂၀၁၅ အာဏာရလာချိန်တည်းက ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လက်နက်ကိုင်တပ်မတော်အား အရေးပါသော လိုက်လျောမှုများ ပေးလိုက်ရသည့် အခြေအနေသို့...

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးပုံစံသည် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိလှပေ။ အာဏာရ NLD ပါတီ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းကြောင်းပေါ်သို့ မရောက်နိုင်သေးသော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များအရေးကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေရသည်။ အဆိုပါ လက်နက်ကိုင် အုပ်စုများထဲတွင် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA) လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

အာရကန်လူမျိုးတို့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်လာခြင်းသည် တပ်မတော်အတွက်လည်း ခေါင်းခဲစရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်အတွက် ပို၍သတိထားစရာ ဖြစ်လာသည်မှာ အေအေနှင့် ကေအိုင်အေတို့ မဟာမိတ်အဖြစ် တည်ရှိနေမှုဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၈၄ သန်းတန်ဖိုးရှိ ကုလားတန်းစီမံကိန်း ပြီးမြောက်ရေးနှင့် စတင်လည်ပတ်နိုင်ရေးအတွက် ဆန္ဒပြင်းပြနေသည့် အိန္ဒိယအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရခိုင်အရေးအရှုပ်အထွေးများနှင့် လက်နက်ကိုင်အရေးကိစ္စများတွင် နီးနီးကပ်ကပ် ပါဝင်ပတ်သက်လာဖွယ်ရှိနေရာ ထိုအရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး လေ့လာသုံးသပ်သူများ၏ ဝေဖန်အကြံပြုမှုအမျိုးမျိုးလည်း ပေါ်ထွက်...

မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ဆက်ဆံရေးအပေါ် အိန္ဒိယဘက်က အလေးထားမှုပြသခဲ့သလို လက်နက်ကိုင်များအား တိုက်ပွဲများဆင်နွှဲရာတွင်လည်း တပ်မတော်အား လက်နက်ခဲ့ယမ်းများ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် နေပြည်တော်ကလည်း အိန္ဒိယ၏ “အရှေ့မျှော်” ပေါ်လစီအား အားပေးကူညီမှုများ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ အရှေ့မျှော်ပေါ်လစီဖြင့် အိန္ဒိယမှ အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသတွင်းအထိ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းသစ် ဖွင့်လှစ်ရန် စီစဉ်ထားသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုအား တန်ပြန်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာအစိုးရဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ရှေ့တိုးနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရချိန်မှာပဲ ကိုယ်ပိုင်အာဏာတစ်ရပ်နဲ့ ရပ်တည်နေတဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်ဟာလည်း တိုက်ခိုက်နှိမ်နင်းရခက်တဲ့ ခေတ်ပေါ်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကြောင့် ခေါင်းခဲနေရပါတယ်။ ဒီခေတ်ပေါ်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေဟာ ယခင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဟောင်းတွေလို နေရာတစ်ခုမှာ အခိုင်အမာတပ်စွဲပြီး နယ်မြေရယူထားတာမျိုးမလုပ်ဘဲ ချုံခိုတိုက်ခိုက်တာနဲ့ တိုက်ပြီးပြေးတဲ့နည်းဗျူဟာတွေကို အသုံးပြုလျက်ရှိတာကြောင့် တပ်မတော်ရဲ့ ပုံမှန်လုပ်ဆောင်နေကျ အင်အားသုံးထိုးစစ်ဆင်တဲ့ဗျူဟာနဲ့ ချေမှုန်းအနိုင်ယူဖို့ ခက်ခဲနေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်သည် ရပ်ဝန်းနှင့်လမ်းစီမံကိန်းအား ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် မိတ်ဆက်ခဲ့စဉ်က ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် နိမိတ်ဖတ်ခဲ့သည်။ ထိုစီမံကိန်းကြီးတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပေါင်း ၈၀ ကျော် ပါဝင်ပတ်သက်လျှက်ရှိပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈.၅ ထရီလီယံအထိ ရှိသည်။ သို့သော်လည်း ကမ္ဘာကြီးအားချိတ်ဆက်မည့် မဟာဗျူဟာသည် အခြားတစ်ဘက်တွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိနေပြီး ဇီဝမျိုးစိတ်များအား အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။ 

တရုတ်-အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲက တစ်ကမ္ဘာလုံး၏အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဖမ်းစားထားလျက်ရှိချိန်တွင် ယင်းကမ္ဘာ့ဆူပါ ပါဝါနှစ်နိုင်ငံသည် ပိတ်ကားနောက်ကွယ်၌ ကမ္ဘာ့အစွန်အဖျား ဒေသလေးတစ်ခုတွင် သြဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ရန်လည်း အပြိုင်အဆိုင် ကြိုးစားလျက် ရှိလေသည်။

တရုတ်နှင့်ရုရှားအပြင် တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်စီးပွားရေး ပတ်သက်ဆက်နွယ်မှု အခြေအနေများအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေဖွယ်ရာရှိသော လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများနှင့် လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုများကို ရပ်တန့်သွားအောင် ဖိအားပေးရန် မစွမ်းသာသည့်အခြေအနေတွင် ရောက်ရှိလျက်ရှိသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ဦးဆောင်သည့် အမေရိကန်အစိုးရသည် မြန်မာအပါအဝင် အာရှနှင့် အာဖရိကမှ နိုင်ငံပေါင်း ၇ နိုင်ငံကို ခရီးသွားလာခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကန့်သတ်ပိတ်ပင်မှုများ တိုးမြှင့်သွားရန်စီစဉ်ထားသည်ဟု Wall Street Journal တွင် ဖော်ပြထားသည်။

တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြ ံဟာ ကုန်သွယ်ရေးစင်္ကြ ံတစ်ခုဆိုတာထက်ပိုပြီး ဒေသတွင်းတရုတ်နိုင်ငံရဲ့ သြဇာသက်ရောက်မှုကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ ဒီစင်္ကြ ံကနေတစ်ဆင့် ဒေသတွင်းအခြေအနေတွေကို ထိန်းချုပ်သွားနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ တရုတ်ရဲ့ ဒီစီးပွားရေးရွှေ့ကွက်မှာ နယ်ရုပ်ဖြစ်သွားနိုင်ဖွယ် ရှိနေ ပြီး အချုပ်အခြာအာဏာအရ ထိခိုက်သွားစရာ အခြေအနေတွေပါရှိနေပါတယ်။