ရခိုင်ပြည်အနှံ့က စစ်ဘေးရှောင်အချို့မှာ တောတောင်များတွင် တာပေါ်လင်စများနှင့် တဲထိုးနေထိုင်လျက်ရှိသလို စခန်းအတွင်းနေထိုင်လျက်ရှိသည့် စစ်ဘေးရှောင်များမှာလည်း အမိုးအကာများပေါက်ပြဲ ဟောင်းနွမ်းနေသဖြင့် အကူအညီလိုအပ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

တိုက်ပွဲဖြစ်နေသော ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တွင် လက်နက်ကြီးကျရောက်ခြင်းနှင့် မြေမြှုပ်မိုင်းပေါက်ကွဲခြင်းတို့ကြောင့် ကျေးရွာ ၂၀ ခန့်မှ နွားအကောင်ရေ ၁၂၀ ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အာရက္ခတပ်တော်သည် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တစ်ခုလုံးကို စစ်ရေးအရ ထိန်းချုပ်သည်ဖြစ်စေ၊ မထိန်းချုပ်သည်ဖြစ်စေ စီမံကိန်းတို့၏ အနာဂတ်သည် AA လက်ထဲတွင်ရှိသည်ဟု ရခိုင်ရေနံစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ (Arakan Oil Watch) က သုံးသပ်သည်။ 

စက်တပ်လေထီးများကို မတ်လ တတိယပတ်ကစ၍ ကျောက်ဖြူမြို့ပေါ် ပြင်ဖြူမော်နှင့် ငလပွေ့ရပ်ကွက်တို့တွင် လေ့ကျင့်စမ်းသပ်ခဲ့ပြီး ဧပြီလ အစောပိုင်းကစ၍ စစ်မြေပြင်တွင် နေ့စဉ် အသုံးပြုတိုက်ခိုက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

“အလှူခံရနေရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေက အကုန်ဖြန့်ပြီးသွားနေကြတာဆိုတော့ ဘယ်လောက်များ တယ်ဆိုတာတော့ ခန်းမှန်းဖို့ခက်တယ်။ ကျနော်တို့အိမ်ကိုတော့ တစ်ရက်ကိုအလှူခံတဲ့သူ ၂၀ လောက်ရောက်တယ်။ ကလေးတွေက အများဆုံးပါတယ်” ဟု စစ်ဘေးရှောင်အရေးကူညီပေးနေသည့် သံတွဲမြို့ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

ကားစီးအရေ ရာနှင့်ချီ၍ စစ်ကောင်စီ ယာဉ်တန်းများမှာ အရှေ့မြောက်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ် (ရမခ) အလံများလွှင့်၍ ဝင် ရောက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း လားရှိုးမြို့ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် စစ်ကောင်စီက လွှတ်ပေးခဲ့သော အကျဉ်းသား ၄,၈၉၃ ဦး ထဲတွင် ကျောက်ဖြူ အကျဉ်းထောင်က နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၁၃ ဦး လွှတ်မြောက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ 

မြို့တွင်းပိတ်မိချိန် ကြာမြင့်လာသည့်အမျှ ဒေသခံများမှာ အလုပ်အကိုင်မရှိ၊ စားဝတ်နေရေး၊ ငွေကြေးကျပ်တည်းမှုနှင့် အငတ်ဘေးဆိုက်မှုတို့ကြောင်း အမျိုးသမီးများမှာ ဝင်ငွေရလိုရငြား လိင်လုပ်သားအလုပ်ကို လုပ်ကိုင်လာကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြို့ခံများက ပြောဆိုကြသည်။

လက်ရှိ သံတွဲမြို့နယ်ရှိ စစ်ဘေးရှောင်များမှာ စားဝတ်နေရေးကျပ်တည်းမှုဒဏ်ကို မခံနိုင်သည့်အတွက် နီးစပ်ရာ ဆွေမျိုးများရှိသည့် ရခိုင်ပြည်မြောက်ပိုင်းက မြို့နယ်များကို ပြောင်းရွှေ့မှုများ ရှိနေခြင်းဖြစ်ပြီး လူဦးရေ ရာနှင့်ချီရှိကြောင်း သိရသည်။

ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် ၂ စီးဖြင့် ကျောက်တော်မြို့၊ ပြည်တော်သာရပ်ကွက်၊ မြို့သစ်ရပ်ကွက်နှင့် ရှမ်းရွာရပ်ကွက်တို့ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြို့ခံများက ပြောသည်။

ငွေစက္ကူသည် ပြည်သူများ၏ နေ့စဉ်လူမှုစီးပွားဘဝတွင် အရေးအပါဆုံးအရာဖြစ်သည့်အတွက် အများပြည်သူ လှည့်လည်သုံးစွဲသည့် ငွေစက္ကူများကို တန်ဖိုးထား၍ စနစ်တကျသုံးစွဲနိုင်ရန် လိုအပ်သည်။ 

စစ်ကောင်စီ ထိန်းချုပ်ထားရာ ရခိုင်ပြည်၊ စစ်တွေမြို့တွင် ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းဦးဆောင်သည့် ALP ပါတီက စစ်ဘေးရှောင်များကို ငွေကြေးပေးပြီး စစ်သင်တန်းတက်ရန် စည်းရုံးနေကြောင်း သိရသည်။

ဧရာဝတီတိုင်း၊ ပုသိမ်မြို့မှ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းဆင်းများကို စစ်ကောင်စီက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတွင် တစ်ခုတည်းကျန်ရှိတော့သည့် စစ်တွေမြို့သို့ ပို့ဆောင်နေကြောင်း စစ်ရေးသတင်းရင်းမြစ်များထံမှ သိရသည်။

အာရက္ခတပ်တော် (ULA/AA) ထိန်းချုပ်နယ်မြေများ၏ ဌာနဆိုင်ရာအသီးသီးတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့် အိမ်ထောင်သည် ဝန်ထမ်းများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များနှင့် ကလေးများအတွက် သက်သာရှောင်ချိရေးနှင့် လူမှုဖုံလှုံရေး အဆင်ပြေစေရန် ထောက်ပံ့စရိတ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ထမ်းအသိုင်းဝိုင်းထံမှ သိရသည်။

သံတွဲမြို့နယ်တွင် စစ်ဘေးရှောင်ဦးရေ ၂၂,၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုနှင့်အတူ ငတ်ပြတ်နေသူများလည်း ရှိလာနေကြောင်း စစ်ဘေးရှောင်များနှင့် စစ်ဘေးရှောင်အရေး ကူညီပေးနေသူများက ပြောသည်။

လက်ရှိ စစ်ကောင်စီ ခံစစ်ပြင်ဆင်နေသည့် ဆင်လန်ကျေးရွာသည် အမှတ် ၆ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ် စက်ရုံ (ကပစ- ၆) တည်ရှိသည့် ညောင်ခြေထောက်ရွာနှင့် ၇ မိုင်ခန့်သာ အကွာဝေးရှိပြီး ဥသျှစ်ပင်တပ်နယ်တွင် အလွန်အရေးပါသည့် နေရာဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ငလျင်ဒဏ် ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများကို သုံးပတ်ကြာ ယာယီ ရပ်စဲကြောင်း စစ်ကောင်စီက ဧပြီ ၂ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သော်လည်း ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တွင် လေကြောင်းနှင့် လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှု နေ့စဉ်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များ မရောက်၍ ပြိုကျပျက်စီးသွားသည့် နေအိမ်အဆောက်အဦနှင့် ပိတ်မိနေသူများအား ဒေသခံများမှာ ကိုယ်ထူကိုယ်ထ လုပ်ဆောင်နေကြရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။

" မီးလောင်ကွင်း(စက်ရုံစု)မှာ အဖိုး၊ အဖွားတွေဆိုရင် ထမင်းငတ်နေကြတာ အများကြီး တွေ့တယ်။ သူတို့မှာ လုပ်ကျွေးဖို့ သားသမီးကလည်း မရှိ၊ သူတို့ ကိုယ်တိုင်လည်း အလုပ်မလုပ်နိုင်တော့ ပိုပြီး ဒုက္ခရောက်တယ်။ ထမင်းချက်ဖို့ ဆန်မရှိတဲ့ နေ့ဆို ရေသောက်ခံနေရတယ် " ဟု စက်ရုံစု ရပ်ကွက်နေ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။