ဒစ်စနေကာတွန်းဇာတ်ကားသစ် Lightyear တွင် လိင်တူချစ်သူ အနမ်းပေးခန်း ပါဝင်နေသဖြင့် ပြသခွင့် ပိတ်ပင်ထားသည့် နိုင်ငံအများအပြားရှိနေပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာရှမှ နိုင်ငံ ၁၄ နိုင်ငံအထိ ရှိကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း နျူကလီးယားလက်နက် အသုံးပြုမှုအန္တရာယ်မှာ အကြီးမားဆုံးဖြစ်နေချိန်၌ စစ်အေးတိုက်ပွဲနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လာမည့်နှစ်များတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နျူကလီးယားလက်နက်အင်အားသည် ကြီးထွားလာမည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပဋိပက္ခနှင့် လက်နက်ဆိုင်ရာ ထိပ်တန်းအကြံပေးအဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့က ဇွန် ၁၃ ရက်တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

ထောင်ပေါင်းများစွာသော သိုးများအပြည့်အသိပ် တင်ဆောင်လာခြင်းကြောင့် ခံနိုင်ဝန် ကျော်လွန်နေသည့် သင်္ဘောတစ်စီးသည် ဆူဒန်နိုင်ငံပင်လယ်နီရှိ ဆူအာကင်ဆိပ်ကမ်းတွင် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့က နစ်မြုပ်ခဲ့သည်။ ထိုနစ်မြုပ်မှုတွင် သင်္ဘောပေါ် ပါသူအားလုံး အသက်ရှင် လွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း တိရစ္ဆာန်အများစုမှာ ရေနစ်သေဆုံးခဲ့ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ဆိုသည်။

တက္ကဆက်နှင့် နယူးယောက်ပြည်နယ်များတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် သေနတ်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် လူအများအပြား သေဆုံးရမှုများနောက်ပိုင်း သေနတ်အကြမ်းဖက်မှုများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ရန် အဆင့်များပါဝင်သည့် အဆိုပြုချက်တစ်ရပ်ကို ပါတီနှစ်ရပ်မှ လွှတ်တော်အမတ်များ ပူးပေါင်းပါဝင်သည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က တနင်္ဂနွေနေ့တွင် တင်သွင်းလိုက်ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် တက္ကဆက်ပြည်နယ် စာသင်ကျောင်း အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုမှသည် တူလ်ဆာဆေးရုံပစ်ခတ်မှုနှင့် အစီရင်ခံမှု နည်းပါးသည့်ဖြစ်ရပ်များစွာအထိ မကြာသေးမီက ရုတ်တရက်မြင့်တက်လာခဲ့သည့် သေနတ်ကိုင်အကြမ်းဖက်မှုများသည် ရဲဌာနများက ကာလရှည်ကြာ ယူဆခဲ့ကြသော ပူနွေးသောရာသီဥတုတွင် လူသတ်မှုများ ပိုများသည်ဟူသည့် အချက်ကို ထောက်ခံလျက်ရှိသည်။

ထိုင်ဝမ်ကသာ လွတ်လပ်ရေးကြေညာလာမည် ဆိုပါက ဘေဂျင်းအနေဖြင့် ‘စစ်ပွဲတစ်ရပ်စတင်ရန် ဝန်လေးနေမည်မဟုတ်’ ကြောင်း တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားလိုက်ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

၈၈မျိုး ဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ကိုဂျင်မီ၊ ကိုဇေယျာသော် အပါအဝင် နိုင်ငံရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ အားစစ်ကောင်စီက သေဒဏ်ချမှတ်ပြီး ကွက်မျက်ရန် ကြိုးပမ်းနေမှုအပေါ် ပြန်လည်စဉ်းစား သုံးသပ်ရ န်အေ လး အနက်တိုက်တွန်းကြောင်း အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဌဖြစ်သူ ကမ္ဘောဒီယား ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က တောင်းဆိုလိုက်သည်။

ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကို ရင်ဆိုင်နေရသော ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ ဆိုဗီယက်ခေတ် ရုရှားထုတ် လက်နက်များကို အသုံးမပြုတော့ဘဲ မဟာမိတ်နိုင်ငံများမှ ထောက်ပံ့သော လက်နက်များကိုသာ လုံးလုံးလျားလျား အသုံးပြုနေကြောင်း အမေရိကန်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ သတင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကားပြီး အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုင်ဝမ်အား ၎င်း၏စစ်သင်္ဘောများကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်နိုင်စေရန်အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၂ဝ တန်ဖိုးရှိ အစိတ်အပိုင်းများ ရောင်းချပေးရန် အမေရိကန်က အတည်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ စစ်သင်္ဘောများကို ထိန်းသိမ်းရန်ကူညီပေးခြင်းသည် ကျွန်းအနီးတွင် တရုတ်၏ “မကြာခဏ လှုပ်ရှားမှုများ” အားရင်ဆိုင်ရာတွင် တိုက်ပွဲဝင်ရန်အတွက် အဆင်သင့်ရှိနေစေရန် အထောက်အကူပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားသည်။

လုံခြုံရေးကောင်စီအတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအဖြစ် ဂျပန်၊ အီကွေဒေါ၊ မော်လ်တာ၊ မိုဇမ်ဘစ်နှင့် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံတို့အား ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံက ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့တွင် ရွေးချယ်လိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှား၏ ကျူးကျော်စစ်က ကမ္ဘာကြီးအပေါ် ရိုက်ခတ်လျက်ရှိသော သက်ရောက်မှုသည် ပိုမိုဆိုးဝါးလာနေပြီး လူ ၁.၆ ဘီလျံခန့်အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်နိုင်ခြေ ရှိနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

ပါလက်စတိုင်းများအပေါ် အစ္စရေး၏ သိမ်းပိုက်မှုနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုသည် အဆုံးမရှိသော အကြမ်းဖက်မှုသံသရာ၏ အဓိကအကြောင်းရင်း ဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူးများက အင်္ဂါနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပြီး အဆိုပါ ပြောကြားချက်ကြောင့် အစ္စရေးတို့ ဒေါသတကြီးဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်း တစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးရေး ကိရိယာများအား ဈေးနှုန်း မတန်တဆ တိုးမြှင့်တင်သွင်းခဲ့မှုကို စစ်ဆေးလျက်ရှိရာတွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးနှင့် ဟနွိုင်းမြို့တော်ဝန်တို့ကိုပါ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားကြောင်း အစိုးရပိုင်သတင်းဌာနက ကြေညာသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်တွင် ကျည်ဖြည့်ထားသော သေနတ်ကို အသက် ၂ နှစ်အရွယ် ယောကျ်ားလေးတစ်ဦးက မတော်တဆ ပစ်ခတ်မိရာမှ ၎င်း၏ဖခင်ဖြစ်သူကို ထိမှန်ပြီး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဒေသအာဏာပိုင်များက ဇွန်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားသည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှ တိုက်လေယာဉ်တစ်စင်းသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်ပြင်တွင် ဩစတြေးလျ၏ သူလျှိုလေယာဉ်များထဲမှ တစ်စင်းကို အန္တရာယ်ရှိစွာ ကြားဖြတ်ဟန့်တားခဲ့သည်ဟု  စွပ်စွဲပြောကြားခဲ့သော ဩစတေးလျအား တရုတ်က “အပြုအမူများကို ဆင်ခြင်ရန်”နှင့် မဟုတ်ပါက “ပြင်းထန်သောအကျိုးဆက်များ”ကိုရင်ဆိုင်ရနိုင်ကြောင်း ဇွန်လ ၆ ရက်နေ့တွင် သတိပေးလိုက် သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင်း လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည့် အိုဒီကာအား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက နိုင်ငံ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ညှိုးနွမ်းစေသည့် လုပ်ရပ်များ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲလိုက်ပြီး လုပ်ငန်းလည်ပတ်ခွင့် ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် ဆားဘီးယားနိုင်ငံသို့ တနင်္လာနေ့သွားရောက်ရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ အများအပြားက သူ၏လေယာဉ်အား ၎င်းတို့လေကြောင်းပိုင်နက်မှ ဖြတ်သန်းခွင့်မပေးသဖြင့် ခရီးစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ရကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ဇွန်လ ၅ ရက်နေ့က နိုင်ငံတွင်း နေရာအနှံ့အပြားမှ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ၈ စင်းအထိ ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု တောင်ကိုရီးယားစစ်ဘက်ဆိုင်ရာမှ ပြောကြားလိုက်သည်။

နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ ကက်သိုလစ်ဘုရားကျောင်းတစ်ခုတွင် ဇွန်လ ၅ ရက်နေ့က သေနတ်သမားတစ်ဦး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးငယ်များအပါအဝင် သေဆုံးသူ ၅၀ ထက်မနည်း ရှိခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။