ရခိုင်ပြည်အတွင်းက ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရသေ့တောင်စသည့်မြို့နယ်များတွင် ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်၌ အလုံးအကျိတ်ထွက်သည့် ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပွားနေကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ယခုအချိန်တွင် မပြီးပြတ်သေးသည့် မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများကို အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ဆင်နွှဲနေရကြောင်း မေ ၂၂ ရက်တွင် အာရက္ခတပ်တော်က ထုတ်ပြောလာသည်။

ဧရာဝတီတွင် စစ်ကောင်စီက ရခိုင်စစ်ဘေးရှောင်များနှင့် ဒေသခံများအား အကြောင်းအမျိုးမျိုးပြကာ ဖမ်းဆီးပြီး အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မဖြင့်တို့ဖြင့် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်မှုများ လုပ်လျက်ရှိသည်။

ရခိုင်ပြည်တွင် စစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် ရန်ကုန်ကို ရောက်ရှိနေကြသည့် ရခိုင်လူမျိုးများကို စစ်ကောင်စီက စားနပ်ရိက္ခာ နှစ်လစာပေးပြီး တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်ရရှိကြရန် စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းများ ပြုလုပ်နေကြောင်း သိရသည်။

ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှ စစ်ဘေးရှောင်များမှာ ယခု မိုးဦးရာသီကာလအတွင်း အမိုးအကာများ မပြုပြင်နိုင်သေးသည့် နေအိမ်များရှိနေ၍ အခက်အခဲများကြုံတွေ့ရနိုင်ကြောင်း စစ်ဘေးရှောင်အရေးကူညီနေသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

အာရက္ခတပ်တော်(AA) ထိန်းချုပ်ထားသည့် မြို့နယ်များတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီကနေ ဧပြီလအတွင်း ငှက်ဖျားရောဂါဖြစ်ပွားသူ ဒေသခံ ၄၂၄ ဦးအထိ ရှိလာနေသည်ဟု အာရက္ခပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဌာန၊ ငှက်ဖျားရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူက DMG ကို ပြောသည်။

" တချို့က အလှူခံပြီး စားနေရတယ်။ တချို့က ထမင်းနပ်မမှန်ဘူး။ ဖြစ်သလိုစား၊ ဖြစ်သလို အိပ်နေရတယ်။ နဂိုကမှ တစ်နေ့ရှာ တစ်နေ့စားနဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းမှာ ဖြစ်သလိုနေထိုင်နေရတာ။ အခုတစ်ခါ ထပ်ပြောင်းရွှေ့ ရတော့ ပိုးဆိုးတာပေါ့ " ဟု နေပူခံ စစ်ရှောင်းစခန်းမှ တိမ်းရှောင်လာသူ ဒေါ်စောနှင်းခိုင်က ပြောသည်။

ဖားကန့်မြို့နယ်အတွင်း ရွှေ၊ ကျောက်စိမ်းရှာ အလုပ်လုပ်သည့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများမှာ စိန်ခေါ်မှု ပေါင်းများစွာနှင့် ကြုံလာရကြောင်း ဒေသခံများက ဆိုကြသည်။

လူမျိုးဘာသာမရွေး၊ ရခိုင်ပြည်တွင်းက ကလေးများ ပညာတတ်မြောက်စေချင်သည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု လင်းရောင်ခြည်ဖောင်ဒေးရှင်း တည်ထောင်သူ ကိုပြည့်ဖြိုး က ပြောသည်။

တော်လှန်ရေးတပ်များ ထိုးစစ်ဆင်လာမည်ကို စိုးရိမ်၍ ဧရာဝတီတိုင်း၊ သာပေါင်းမြို့နယ် အခြေစိုက် စစ်ကောင်စီ ခမရ (၃၀၈) တပ်ရင်းတွင် ကာကင်းစခန်းများ တိုးချဲ့တည်ဆောက်လုပ်ကာ စစ်အင်အားများကိုလည်း ဖြည့်တင်းထားကြောင်း သိရသည်။

" ဒဏ်ရာပြင်းထန်သူတွေ၊ ခွဲစိတ်ကုသရမယ့်သူတွေကျတော့ ရေရှည်ကုသဖို့အတွက် ငွေကြေးတွေ လိုအပ်တယ်။ သူတို့ စားသောက်ရေးအတွက်လည်း ငွေကြေး လိုအပ်ပါတယ် " ဟု ဒဏ်ရာရလူနာများကို ကူညီပေးနေသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

" ပိတ်ဆို့မှုဒဏ်ကို တော်တော်လေးကို ခံစားနေကြရတာ။ လက်လုပ်လက်စားတွေဆို ဘယ်လိုမှ မခံနိုင်ဘူး။ တချို့ ထမင်းနပ်မမှန်တော့ဘူး။ ကလေးနဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေဆို အဟာရပြတ်လပ်မှုဒဏ်ကို ရင်ဆိုင်နေရတယ် " ဟု ဂုံးချွိန်ကျေးရွာသားတစ်ဦးက ပြောသည်။

လမ်းခရီးပိတ်ဆို့ခံထားရခြင်း၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နှောင့်နှေးခြင်းနှင့်အတူ စစ်ကောင်စီ၏ လေကြောင်း အန္တရာယ်၊ မြေပြင်မိုင်းနှင့် စစ်ကျန်လက်နက်အန္တရာယ် စသည့် လုံခြုံရေးအခြေအနေများက ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ပြန်လည်စတင်ရန် ခြိမ်းခြောက်နေခြင်းဟု ဆိုကြသည်။

" လမ်းကြောင်းကတော့ ကားသမားတွေ၊ ကုန်သည်တွေ အပါအဝင် AA က တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဒေသအာဏာ ပိုင်တွေ၊ CYLA က တာဝန်ရှိသူတွေ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီး အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ ပြန်ဖွင့်ပေးနေတာ " ဟု လောင်တလိုင်ရောက် ရခိုင်ကုန်သည်တစ်ဦးက DMG ကို ပြောသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလတွင် မိသားစု ၅ ဦးနေထိုင်နိုင်သည့် နေအိမ်တစ်လုံးကို ငွေကျပ် ၃ သောင်းမှ ၅ သောင်းဝန်းကျင်သာရှိပြီး ယခုအခါ နေအိမ်တစ်လုံးကို ငွေကျပ် တစ်သိန်းခွဲကနေ ၁၀ သိန်းဝန်းကျင်အထိ မြင့်တက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ကာကင်းစခန်းများသည် မင်းတပ်တောင်ကျေးရွာနှင့် ကျေးရွာအနီးရှိ တောင်ကုန်းများတွင် တပ်စွဲထားပြီး ယမန်နေ့ (မေ ၁၉ )၊ ညနေပိုင်းတွင် အာရက္ခတပ်တော်က သိမ်းပိုက်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

တိုက်ပွဲကြောင့် ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြသည့် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်မှ စစ်ဘေးရှောင်များမှာ ခြင်ထောင် အရေးပေါ်လိုအပ်နေကြောင်း စစ်ဘေးရှောင်အရေးကူညီနေသူများထံမှ သိရသည်။

လောင်တလိုင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ခရိုင်ကောင်စီ မြေအခွန်ဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မေလ ၁၆ ရက်မှ နောက်ထပ် အမိန့်စာ မထုတ်မချင်း လောင်တရိုင်ခရိုင်ကို ဖြတ်ပြီး ပလက်ဝလမ်းကြောင်းသို့ မည်သည့် ကုန်ပစ္စည်းကိုမျှ သယ်ယူခွင့်မရှိကြောင်း ဆိုသည်။

အာရက္ခတပ်တော်ထိန်းချုပ်ရာဒေသများတွင် ဟောင်းနွမ်းငွေစက္ကူများ အသုံးမဝင်ခြင်း၊ ငွေကျပ် ၅၀ တန်၊ ၁၀၀ တန်၊ ၂၀၀ တန်များအား ဈေးဆိုင်ပိုင်ရှင်များက လက်မခံခြင်းအပြင် ဟောင်းနွမ်းငွေ ထက်ဝက်ဈေးလျှော့ကာ ဝယ်ယူမှုများစသည့် ငွေကြေးပြဿနာများ နေ့စဉ်ရှိနေသည်။