ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံအတွင်း ရောက်ရှိနေသည့် မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်အရေး ဖြေရှင်းရန် အာရက္ခတပ်တော် (AA) နှင့် ဆွေးနွေးရန်လိုအပ်ကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံက တိုက်တွန်းလိုက်သည်။

မိုင်းတွင်းအရေအတွက် ရာပေါင်းများစွာရှိတဲ့ ဒီဒေသမှာ အခုလို အရည်ဖျော်စုပ်ထုတ်တဲ့နည်းဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အတွက်သာမက ဒေသခံ ရွာသားတွေအတွက်ပါ အန္တရာယ်ကြီးတစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က စာနာမှုစင်္ကြံတစ်ရပ် စီစဉ်ထားရှိမည် ဆိုသည်မှာ ဝါဒဖြန့်ချိရေး သတင်းမှားသာ ဖြစ်သည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့ အကြံပေးခေါင်းဆောင် မိုဟာမက်ယူနွတ်က ပြောကြားလိုက်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရှိ မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည် စခန်းများတွင် ရန်ပုံငွေအခက်အခဲကြောင့် ပညာသင်ကြားရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ရပ်ဆိုင်းထားသည့်အတွက် ကလေး နှစ်သိန်းခွဲခန့်၏ ပညာရေးအတွက် စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်နေကြောင်း ဒေလီစတား သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

စာနာမှုစင်္ကြံတစ်ရပ်အတွက် ယခုကဲ့သို့ အသံကျယ်ကျယ် ထွက်လာခြင်းသည် အာရက္ခတပ်တော်အတွက် အမေရိကန်၏ ကူညီပံ့ပိုးမှုများ ပေးအပ်ရန် လမ်းကြောင်းတစ်ရပ် တည်ဆောက်သည့်ပုံစံ ဖြစ်သည်ဟု အချို့ ယူဆကြသည်။

ဆောင်းပါးရှင် ဒေါ်ဇင်မာအောင်သည် အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်သည်။

လေးနှစ်တာကာလအတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းစစ်သည် တစ်နိုင်ငံလုံး၏ ခံနိုင်ရည်ကို စမ်းသပ်ရုံသာမကဘဲ အာဆီယံအဖွဲ့၏ အကျပ်အတည်းများအပေါ် တုံ့ပြန်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ကို စမ်းသပ်သော စမ်းသပ်ချက်တစ်ခု ဖြစ်လာပြီဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလအတွင်း မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ စီးနင်းလိုက်ပါလာသည့် မော်တော်ဘုတ် နှစ်စင်း နစ်မြုပ်ခဲ့ပြီး သေဆုံးသူ ၄၂၇ ဦးအထိ ရှိနိုင်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး (UNHCR) က မေလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

မြန်မာစစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်၊ အတိုက်အခံ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် သီးခြားဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် အသီးအပွင့်များ ရလာပြီဟု မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်က ပြောလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာအတွက် စာနာမှုစင်္ကြံတစ်ရပ် ထားရှိရေး အစီအစဉ်ကို မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းနှင့်မှ ဆွေးနွေးခြင်း မရှိသလို ဆွေးနွေးရန် ရည်ရွယ်ချက်လည်း မရှိဟု အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးက ပြောကြားလိုက်သည်။

ငြိမ်းချမ်းတည်ငြိမ်သည့် ဖက်ဒရယ် မြန်မာနိုင်ငံ တည်ဆောက်ရန်အတွက် လိုအပ်သည့် လက်နက်ကိုင် တပ်များအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ဘေဂျင်းဘက်က မည်သည့် အနေအထားမျိုး၌မဆို ဆက်လက် ကဖျက်ကယက် လုပ်နေဦးမည်သာ ဖြစ်သည်။ ဘေဂျင်းလိုလားသည်မှာ ဗျူဟာမြောက် လွှမ်းမိုးနိုင်ရေးဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ - မြန်မာ နယ်စပ် မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ ချန်ဒယ်ခရိုင်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည့် ဤဖြစ်ရပ်ကြောင့် မြန်မာတော်လှန်ရေးတပ်များအကြားတွင် အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အကြီးအကျယ် သတိပြုစရာ ဖြစ်သွားခဲ့သည်။

အများပြည်သူအတွက် ထုတ်ပြန်ချက်များ၌ တရုတ်အာဏာပိုင်တို့ ပြောလေ့ရှိသည်မှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တည်ငြိမ်မှု ရရှိစေလိုကြောင်း၊ တရုတ်-မြန်မာ အကြား ညီရင်းအစ်ကို ဆက်ဆံရေးကို တိုးမြှင့်လိုကြောင်း ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့တွင်မူ တရုတ်သည် ယိုင်နဲ့နဲ့ စစ်ကောင်စီကို ကျားကန်ပေးထားပြီး တချိန်တည်း၌ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အုပ်စုများကိုလည်း သူ့လက်အောက်သို့ ဆွဲသွင်းရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။ အနောက်အုပ်စုနှင့် နီးကပ်လွန်းသည်ဟု သူယူဆသည့် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများကို ဘေးထိုးထားသည်။

ရှင်မဖြူကျွန်းအနီး နတ်မြစ်ရေပြင်တွင် မေလ ၁၂ ရက်နေ့က ငါးဖမ်းနေသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ငါးဖမ်းသမားနှစ်ဦးအား အာရက္ခတပ်တော်က ပစ်ခတ်ခဲ့သည့်အတွက် သေနတ်ဒဏ်ရာရပြီး ဆေးရုံတင်ထားရကြောင်း ဒါကာထရီဗျူးန် သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ရခိုင်ပြည်တွင် အငတ်ဘေးကြီး ကြုံရမည်ကို စိုးရွံ့စိတ်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရအား ကုလသမဂ္ဂ၏ စာနာမှုစင်္ကြံ ထားရှိမည့် အစီအစဉ်ကို "မူအားဖြင့်" ထောက်ခံလိုက်စေသည်။

ရခိုင်ဘက်သို့ ဓာတ်မြေသြဇာ ပမာဏအများအပြား မှောင်ခိုကူးရန် ကြံစည်သူ ၁၁ ဦးအား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကမ်းခြေစောင့်တပ်က ဖမ်းဆီးလိုက်ကြောင်း ဒါကာထရီဗျူးန် သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

ရခိုင်ထံသို့ ကုလသမဂ္ဂမှ အကူအညီများ ပေးအပ်နိုင်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးနေကြသော "စာနာမှုအကူအညီ ပေးအပ်ရေး စင်္ကြံဟု ခေါ်ဆိုနေကြသည့်" အစီအစဉ်တွင် တရုတ်က ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း မရှိသလို ဘေဂျင်းသည် နိုင်ငံတော် အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေပိုင်နက်ကိုလည်း လေးစားသည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်သံအမတ်ကြီးက မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ် (KNA) ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်မှူးကြီး စောချစ်သူနှင့် သူ့သားနှစ်ဦးအပါအဝင် KNA တစ်ဖွဲ့လုံးအား အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဌာနက ဒဏ်ခတ်အရေးယူလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ချင်းပြည်နယ်သည် နယ်စပ်တဘက်ရှိ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်မှ လိုလိုလားလား အားပေးကူညီမှုကို ရထားသည်ဖြစ်ရာ မြန်မာစစ်ကောင်စီအနေဖြင့် ဤဒေသကို အလွယ်တကူ ပြန်သိမ်းနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ ကာလတစ်ခုကြာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် အချိတ်အဆက်များသည် ယခုအခါ မဟာမီဇိုရမ်အဖြစ် အသွင်ပြောင်းလာနေသည်။