ငြိမ်းချမ်းတည်ငြိမ်သည့် ဖက်ဒရယ် မြန်မာနိုင်ငံ တည်ဆောက်ရန်အတွက် လိုအပ်သည့် လက်နက်ကိုင် တပ်များအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ဘေဂျင်းဘက်က မည်သည့် အနေအထားမျိုး၌မဆို ဆက်လက် ကဖျက်ကယက် လုပ်နေဦးမည်သာ ဖြစ်သည်။ ဘေဂျင်းလိုလားသည်မှာ ဗျူဟာမြောက် လွှမ်းမိုးနိုင်ရေးဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ - မြန်မာ နယ်စပ် မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ ချန်ဒယ်ခရိုင်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည့် ဤဖြစ်ရပ်ကြောင့် မြန်မာတော်လှန်ရေးတပ်များအကြားတွင် အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အကြီးအကျယ် သတိပြုစရာ ဖြစ်သွားခဲ့သည်။

အများပြည်သူအတွက် ထုတ်ပြန်ချက်များ၌ တရုတ်အာဏာပိုင်တို့ ပြောလေ့ရှိသည်မှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တည်ငြိမ်မှု ရရှိစေလိုကြောင်း၊ တရုတ်-မြန်မာ အကြား ညီရင်းအစ်ကို ဆက်ဆံရေးကို တိုးမြှင့်လိုကြောင်း ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့တွင်မူ တရုတ်သည် ယိုင်နဲ့နဲ့ စစ်ကောင်စီကို ကျားကန်ပေးထားပြီး တချိန်တည်း၌ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အုပ်စုများကိုလည်း သူ့လက်အောက်သို့ ဆွဲသွင်းရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။ အနောက်အုပ်စုနှင့် နီးကပ်လွန်းသည်ဟု သူယူဆသည့် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများကို ဘေးထိုးထားသည်။

ရှင်မဖြူကျွန်းအနီး နတ်မြစ်ရေပြင်တွင် မေလ ၁၂ ရက်နေ့က ငါးဖမ်းနေသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ငါးဖမ်းသမားနှစ်ဦးအား အာရက္ခတပ်တော်က ပစ်ခတ်ခဲ့သည့်အတွက် သေနတ်ဒဏ်ရာရပြီး ဆေးရုံတင်ထားရကြောင်း ဒါကာထရီဗျူးန် သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ရခိုင်ပြည်တွင် အငတ်ဘေးကြီး ကြုံရမည်ကို စိုးရွံ့စိတ်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရအား ကုလသမဂ္ဂ၏ စာနာမှုစင်္ကြံ ထားရှိမည့် အစီအစဉ်ကို "မူအားဖြင့်" ထောက်ခံလိုက်စေသည်။

ရခိုင်ဘက်သို့ ဓာတ်မြေသြဇာ ပမာဏအများအပြား မှောင်ခိုကူးရန် ကြံစည်သူ ၁၁ ဦးအား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကမ်းခြေစောင့်တပ်က ဖမ်းဆီးလိုက်ကြောင်း ဒါကာထရီဗျူးန် သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

ရခိုင်ထံသို့ ကုလသမဂ္ဂမှ အကူအညီများ ပေးအပ်နိုင်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးနေကြသော "စာနာမှုအကူအညီ ပေးအပ်ရေး စင်္ကြံဟု ခေါ်ဆိုနေကြသည့်" အစီအစဉ်တွင် တရုတ်က ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း မရှိသလို ဘေဂျင်းသည် နိုင်ငံတော် အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေပိုင်နက်ကိုလည်း လေးစားသည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်သံအမတ်ကြီးက မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ် (KNA) ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်မှူးကြီး စောချစ်သူနှင့် သူ့သားနှစ်ဦးအပါအဝင် KNA တစ်ဖွဲ့လုံးအား အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဌာနက ဒဏ်ခတ်အရေးယူလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ချင်းပြည်နယ်သည် နယ်စပ်တဘက်ရှိ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်မှ လိုလိုလားလား အားပေးကူညီမှုကို ရထားသည်ဖြစ်ရာ မြန်မာစစ်ကောင်စီအနေဖြင့် ဤဒေသကို အလွယ်တကူ ပြန်သိမ်းနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ ကာလတစ်ခုကြာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် အချိတ်အဆက်များသည် ယခုအခါ မဟာမီဇိုရမ်အဖြစ် အသွင်ပြောင်းလာနေသည်။

ဒါကာမြို့သို့ အလည်အပတ် ရောက်ရှိနေသည့် တရုတ်ပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CPC) ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံစဉ် ယခုကဲ့သို့ အဆိုပြု ပြောကြားခဲ့ခြင်းဟု ဂျမားပါတီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

ဒါကာမြို့သို့ အလည်အပတ် ရောက်ရှိနေသည့် တရုတ်ပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CPC) ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံစဉ် ယခုကဲ့သို့ အဆိုပြု ပြောကြားခဲ့ခြင်းဟု ဂျမားပါတီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ သောင်တင်နေသော မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များအား နေရပ်ပြန်ပို့နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာအပေါ် ဖိအားပေးရန် ကာတာနိုင်ငံအား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရ အကြံပေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဒေါက်တာ မိုဟာမက်ယူနွတ်က ပြောကြားလိုက်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သတင်းများတွင် ဖော်ပြချက်များအရ သိရသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ငလျင်ဘေးကြောင့် မန္တလေးနှင့် စစ်ကိုင်းရှိ နေရာအများအပြားတွင် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်ကို ပုံမှန်အတိုင်း အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်ဟု ရုရှားက ပြောကြားကြောင်း ရိုက်တာ သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

လွန်ခဲ့သော ရက်ပေါင်း ၂၀ အတွင်း၌ ပါတီအသီးသီးမှ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များက ၎င်းတို့၏သံသယများကို ဖော်ပြခဲ့ကြပြီး အထူးသဖြင့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်၏ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့သော အလည်အပတ်ခရီးစဉ်အပြီးတွင် ပါတီအသီးသီးမှ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များက ၎င်းတို့၏သံသယများကို ဖော်ပြလာခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်စစ်တပ်သည် ဤအစီအစဉ်၌ ARSA လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကိုပါ ထည့်သွင်းနိုင်အောင် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟုပါ သတင်းက ဆိုသည်။ အာတာအူလာအပါအဝင် ARSA ခေါင်းဆောင်များသည်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသည်ဖြစ်ရာ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို တိုက်ခိုက်ရေးတွင် ARSA လည်း ပါဝင်လာအောင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စစ်တပ်က ကြိုးပမ်းနိုင်ဖွယ် ရှိသည်။

နတ်မြစ်အတွင်း ငါးဖမ်းနေစဉ် အာရက္ခတပ်တော်ထံ၌ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူများဖြစ်ကြောင်း နယ်ခြားစောင့်တပ်ရင်း အမှတ် (၂) မှ ဗိုလ်ကြီး အာရှစ်ကာ ရာမန်က ပြောကြားသည်။

AA သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ထိစပ်နေသည့် မောင်တောမြို့နယ်ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် အပြီးသတ် သိမ်းယူခဲ့သည်။ ထို့နောက်တွင် နတ်မြစ်တလျှောက်၌ ကင်းလှည့်စောင့်ကြပ်မှုများ ခပ်စိတ်စိတ် ရှိလာခဲ့သလို နတ်မြစ်အတွင်း ရခိုင်ရေပိုင်နက်၌ ငါးဖမ်းခွင့်ကိုလည်း တားမြစ်ထားသည်။ 

အာဆီယံအဖွဲ့၏ လက်ရှိဥက္ကဌ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်နဝါအီဗရာဟင်၏ အကြံပေးအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသည့် သက်ဆင်၏ ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားချက်ကို ဘန်ကောက်ပို့စ်က ဧပြီလ ၁၃ ရက်နေ့ သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။

၂၀၂၀ ဇူလိုင်လမှ ၂၀၂၃ နှစ်ကုန်အထိ စစ်တမ်းကောက်ယူထားသည့် ကာလအတွင်း ကလေးသူငယ် ၄၀၀၀ ကျော်သည် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရသည့် အကြိမ်ပေါင်း ၅၁၄၀ အထိရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ထဲတွင် ၃ လသားအထိ ငယ်ရွယ်သူများလည်း ပါဝင်သည်ဟု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။